"Ο καθαρότατος ναός του Σωτήρος...σήμερον εισάγεται εν τω οίκω Κυρίου...".
Η νοηματική της ημέρας αυτής είναι ιδιαίτερη για εμένα αφού γιορτάζει η Παναγιά στα Κουτρούλια. Ένα ξωκλήσι στα βορειοανατολικά του Πλωμαρίου σε μια περιοχή που από τις αρχές του 1900 ήταν κατούνα.
Μικρός ναός "Η Παναγιά στα Κουτρούλια" χτισμένος στη βουνοπλαγιά, ζωσμένος απ΄τα λιόδεντρα, με θέα στο βάθος της θάλασσας του Αιγαίου. Στη θέση του σημερινού ναού προϋπήρχε μικρότερη εκκλησία που όμως ξαναχτίστηκε από τα θεμέλια το 1955. Στις εργασίες κατά την εκσκαφή βρέθηκαν αρχαίες επιτύμβιες πλάκες, προτομές Αλεξανδρινής εποχής σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, που μαρτυρούν την ύπαρξη αρχαίου οικοδομήματος στην περιοχή.
Όταν το 1955 ανοίγονταν τα θεμέλια για την ανακαίνιση της εκκλησίας της Παναγίας ήρθαν στο φως δύο επιτύμβιες πλάκες, οι οποίες χρονολογούνται στη Ρωμαϊκή εποχή.
Η μία έφερε ανάγλυφη παράσταση, στην οποία εικονιζόταν τρεις ανθρώπινες μορφές. Η μία από αυτές ήταν μεγάλη και οι άλλες δύο μικρότερες. Η πλάκα αυτή, από γκρίζο μάρμαρο, βρίσκεται στο Λαογραφικό Μουσείο Πλωμαρίου και οι παραστάσεις της είναι πολύ φθαρμένες.
Η δεύτερη πλάκα αναφέρεται, ότι έφερε την εξής επιγραφή:
ΑΜΥΝΤΑ ΑΡΙΣΤΟΜΑΧΟΥ ΧΡΗΣΤΕ ΧΑΙΡΕ
 |
| Η Παναγιά στα Κουτρούλια |
Ο ναός, το μικρό αυτό ξωκλήσι, είναι αφιερωμένο στη χάρη των Εισοδίων της Θεοτόκου.
Με βεβαιότητα μπορώ να πω, πως δεν υπάρχει χριστιανός Πλωμαρίτης που να μην έχει διαβεί τουλάχιστον ένα δειλινό τον ανηφορικό δρόμο, για την Παναγιά , για τα Κουτρούλια, ν΄ανάψει ένα κερί.
Μαρτυρίες πιστών της περιοχής μιλούν για τη θαυματουργική Χάρη της, για ζωντανά σημάδια ευλογίας, για ανάταση ψυχής και πνεύματος μπροστά στην Εικόνα Της.
Κάνω την αναφορά τούτη, γιατί η Παναγιά στα Κουτρούλια αποτελεί για μένα σημείο αναφοράς. Είναι το ξωκλήσι που με βρίσκει να γιορτάζω όλα τα καλοκαίρια της ζωής μου στις 15 Αυγούστου την Κοίμηση της Θεοτόκου. Εκεί συγκεντρωνόμαστε πάρα πολλοί γνωστοί και φίλοι Πλωμαρίτες από κάθε σημείο της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού κάθε Δεκαπενταύγουστο. Γεγονός του καλοκαιριού αποτελεί τόσο ο εορτασμός ανήμερα της Κοίμησης όσο και η προηγηθείσα Αγρυπνία κάποιες μέρες πριν.
Και προσπαθούμε κάθε χρόνο ναμαστε περισσότεροι.
Έχει ξεχωριστή σημασία και ιδιαίτερο χαρακτήρα ο εορτασμός τη μέρα της Παναγιάς εκεί κι ας είναι ο ναός αφιερωμένος στα Εισόδια.
Τώρα που γράφω τις γραμμές αυτές, έρχεται εικόνα μπροστά μου το τρεχαλητό που κάναμε για τελευταία φορά πριν είκοσι χρόνια περίπου με την αδερφή μου Δέσποινα προκειμένου να πάμε στην Αγρυπνία με τα πόδια μέσα από δασώδη περιοχή με μόνο συμπαραστάτη ένα φακό στο χέρι. Γιατί εδώ πρέπει να σας πω πως τα τελευταία χρόνια το θέμα" Κουτρούλια"το άγγιξε ο πολιτισμός και έγινε δρόμος αμαξιτός.Πάει δηλαδή αυτοκίνητο. Παλαιότερα δεν ήταν προσβάσιμη η περιοχή από τροχοφόρα και όλοι πηγαίναμε με τα πόδια. Μαγευτικό το θέαμα σα διαβαίναμε νύχτα μετά την Αγρυπνιά το μονοπάτι προς Πλωμάρι με αστροφεγγιά ή με ένα κερί στο χέρι για να φωτίζει το δρόμο μας. Σειρά οι φλόγες που τρεμοπαίζανε...Μένει και μια φωτογραφία που με θέλει ανεβασμένη στους ώμους του πατέρα μου μωρό παιδί προκειμένου να διευκολυνθεί η πεζοπορία της οικογένειας προς τα Κουτρούλια.
Όλα αυτά λοιπόν βιώματα του καλοκαιριού χαραγμένα βαθιά στην ψυχή και το νου μου.
Πάνε τώρα , εγκαταλείψαμε τα δύσβατα μονοπάτια με τις μυρτιές, τις λυγαριές και τα λιόδεντρα , ακολουθούμε την ευκολία του αμαξιτού δρόμου αλλά δεν εγκαταλείπουμε το ξωκλήσι που το θεωρούμε δεύτερό μας σπίτι.
Γράφω τούτο το σημείωμα σαν ένα ελάχιστο αντίδωρο στις συγκινήσεις, τα αισθήματα, τις θύμησες, αλλά και το γαλήνεμα της ψυχής που φέρνει κάθε προσκύνημα στην Παναγιά τα Κουτρούλια.
Ξέρω από τη συναναστροφή και τη συνάφειά μας πως για τους περισσότερους από σας υπάρχει ένας τόπος ανάλογος , αντίστοιχος αυτού που σας έκανα λόγο που τον κρατάτε στην καρδιά σας και σας γαληνεύει.
Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου.
