Τρίτη 6 Οκτωβρίου 2009

ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ


ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟ

ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ 

Με αυτόν τον τίτλο παρουσιάζεται το μόλις σαράντα σελίδων βιβλίο ανάγνωσης των μαθητών των δημοτικών σχολείων σχεδόν οκτώ δεκαετίες πίσω .

Ολιγοσέλιδο, δεμένο με χαρτόνι κι από πάνω κολλημένη η μοναδική χρωματιστή εικόνα ,στο εξώφυλλο.

Στο εσωτερικό, τα κείμενα πλαισιώνουν λιτές ασπρόμαυρες ζωγραφιές.

Δια χειρός Φώτη Κόντογλου η εικονογράφηση.  


Στην πρώτη σελίδα μάς υποδέχεται εικόνα φυσικής ζωής και παίρνουμε τις πληροφορίες:

"ΜΕΡΟΣ Β΄, ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΥ ΑΕ" 


Στο πίσωμέρος της σελίδας η

"ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΚΑΙ ΕΓΚΡΙΣΗΣ"

Περί εγκρίσεως διδακτικών βιβλίων προς χρήσιν των μαθητών των δημοτικών σχολείων.

Υπογράφει ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Π. Πετρίδης.


Παίρνουμε τις πληροφορίες πως πρόκειται για τη δεύτερη έκδοση  και βλέπουμε τις σφραγίδες του εκδοτικού οίκου και της επιτροπής.

Συντακτική Επιτροπή: Δ. Ανδρεάδης, Α. Δελμούζος, Π. Νιρβάνας, Ζ. Παπαντωνίου, Μ. Τριανταφυλλίδης.

Εν Αθήναις τη 23/29 Αυγούστου 1932, γράφει πάνω δεξιά.  

 Ο μαθητής σημειώνει στο πρώτο μάθημα: 3/10-52

Δυσκολεύομαι λίγο να το συνδέσω χρονικά αφού πρόκειται για το δεύτερο μέρος και περιλαμβάνει θέματα της άνοιξης και του θέρους. Ας είναι. 

Τα κείμενα υπερτερούν των ποιημάτων. Κάποια φέρουν τις υπογραφές των Ζ. Παπαντωνίου,Γ.Βιζυηνού, Αλ.Πάλλη, Αγγ. Βλάχου, Κ.Παλαμά, τα περισσότερα είναι ανυπόγραφα.  Φυλλομετρώντας τις σελίδες, λίγο πιο κάτω διαβάζουμε το ανυπόγραφο ποίημα "Η Βάσω". Αξίζει να προσέξουμε και την ορθογραφία.


Στο οπισθόφυλλο διαβάζουμε πάλι την απόφαση και παίρνουμε πληροφορίες εμπορικής φύσεως.

"ΤΙΜΗ ΑΔΕΤΟΥ 8,90 (ΔΕΔΕΜΕΝΟΝ ΔΡ. 3 ΕΠΙ ΠΛΕΟΝ)

Αριθ. διατιμήσεως και αδείας κυκλοφορίας 930-21-1-33

Και βέβαια η τιμή αλλάζει όταν το προϊόν πωλείται μακράν του τόπου εκδόσεώς του.

Θέλησα να κάνω την παρουσίαση αυτού του βιβλίου με αφορμή την "Ημέρα του Εκπαιδευτικού " που τιμάται στις 5 του Οκτώβρη.

Του εκπαιδευτικού που καταθέτει την ψυχή του, βγάζει την καρδιά του και την ακουμπά στα θρανία των μαθητών του, ώστε τα μικρά παιδιά που έχει στα χέρια του, να μάθουν πώς να προσεγγίζουν τη γνώση. 

Δε θα κάνω λόγο το ρόλο του εκπαιδευτικού και την προσφορά του,από εδώ.

Εξάλλου πιστεύω πως ο καθένας μας που υπήρξε μαθητής γνωρίζει καλά και έχει δώσει τη θέση που ταιριάζει στο δάσκαλό του.

Αφιερώνω όμως την ανάρτηση τούτη σε κείνους τους εκπαιδευτικούς των πέτρινων χρόνων, που με ελάχιστα μέσα ανάστησαν ανθρώπους , διαμόρφωσαν συνειδήσεις, ενέπνευσαν  και συνέβαλαν στη μόρφωσή τους. 

Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου


15 σχόλια:

Dennis Kontarinis είπε...

Καλή μου φίλη καλημέρα.
Σέβομαι τον αγώνα όλων σας. Είστε αξιέπαινοι. Είστε μεγάλοι. Διότι μόνο με την ψυχή σας, με την αγάπη σας προς το λειτούργημά σας προσφέρετε στην κοινωνία τους ανθρώπους. Μαθητής στα πέτρινα χρόνια έβλεπα τους δασκάλους μου να μας διδάσκουν απτόητοι ενώ πάνω από το κεφάλι τους κρεμόταν η απειλή της εξουσίας με το καπέλο ενός χωροφύλακα. Πως να ξεχάσω τα μισοτριμένα κουστούμια τους, τα μπαλωμένα πανταλόνια τους και τα τρύπια ποπούτσια τους. Κι΄όμως κάθε μέρα έδιναν το παρών στην τάξη και μας πρόσφεραν τις γνώσεις τους αλλά και την ανθρωπιά τους.
Νάσαι καλά αγαπητή μου Μαριάνθη και περήφανη γιά την δουλιά που διάλεξες.
Ντένης

pylaros είπε...

Έκπληξη αγαπητή μου Μαριάνθη, με έναν παρόμοιο τίτλο 'Αλφαβητάρι" έμαθα τα πρώτα γράμματα 1939-40
Και τι δε μου θύμισες, αλλά σε όλους σας σας έχω μια έκπληξη, έχω στα χέρια μου ένα αναγνωστικό με τα ακόλουθα.
(Αναγνώσματα ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ, προς χρήσιν Των Ελληνικών Σχολείων
Εγκρισει του επί της δημοσίας εκπαιδεύσεως Υπουργείου...
Υπό Παναγιώτου Δ. Φέρμπου
Καθηγητού
Εκδοτικός οίκος Μιχαήλ Σαλιβέρου
Εν ΑΘΗΝΑΙΣ 1901
στην τέταρτη σελίδα: ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ έχει μια εγκύκλιο Προς τους σχολάρχας και τους διευθυντάς ελληνικών σχολείων.
Κατά το Α'έτος, κατα το Β'έτος

Εν Αθήναις τη 21 Νοεμβρίου 1884
Ο Υπουργός
Δ.Σ. ΒΟΥΛΠΙΩΤΗΣ

Κατα την γνώμη μου θα πρέπει να είναι για δυο τάξεις (σχολαρχίου;) διότι η γλώσσα του βαθιά καθαρεύουσα...

Χαιρετισμούς
Γαβριήλ

Αστοριανή είπε...

...Μικρός ο ...κόσμος των γραμμάτων και ... των γραμματιζούμενων...

Κειμήλια τα πρώτα βιβλία, σαν την "καινή διαθήκη" της γλώσσας μας, με τις διορθώσεις... επιδιορθώσεις... ταλαιπωρίες... ανανεώσεις κ.ο.κ. ...

Ας ευχηθώ υπομονή, δόξα και περηφάνεια σ' όλους εκείνους που υπηρέτησαν κι ακόμη υπηρετούν την γλώσσα μας.
Να ευτυχείτε,
Υιώτα
αστοριανή
ΝΥ

Ανώνυμος είπε...

Απόσπασμα απο χρονογράφημα του Αριστοτέλη Κουρτίδη στην εφημερίδα "Κλειώ" τον Αύγουστο του 1887:

"... Κατά τον μήνα τούτον διορίζονται, μετατίθενται, ή απολύονται οι ανά τας πόλεις και κώμας και τα χωρία διδάσκαλοι και διδασκάλισσαι...
Και συρρέουσι πάντες εις Αθήνας και καταπλημμυρούσι τους διαδρόμους και την αυλήν του Υπουργείου, καθηγηταί με υψηλόν πίλον και γραμματοδιδάσκαλοι με απότριπτα και κεκηλιδωμένα επανωφόρια και διδασκάλισσαι με τας γραίας μητέρας των, γυναίκας του λαού, φορούσας τσεμπέριον ή φέσιον και θέτουσιν εις ενέργειαν βουλευτάς και εκλιπαρούσι και ολοφύρονται όπως απαλαγώσι του θανατηφόρου κτυπήματος.
... Άμα έλθει το μπουγιουρουλδή εκείνο πρέπει να μαζεύσωσι τα ράκη των, την σκελετώδη γυναίκα των, τα χλωρωτικά παιδία των και, οικτρόν θέαμα αποτελούντες, ως πρόσφυγες πομάκοι, να διέλθωσι βουνά, να πλεύσωσι θαλάσσας, διασταυρούμενοι καθ' οδόν μετ' άλλων τινών όντων, άπερ εκ της αθλιότητός των γνωρίζουσιν ως συναδέλφους των. ..."

Οι δάσκαλοι των πέτρινων χρόνων Μαριάνθη. Συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία σου να κάνεις αυτό το αφιέρωμα. Θα επανέλθω μα άλλο σχόλια για τα πρώτα αναγνωστικά, θίγεις ένα πολύ σημαντικό θέμα.
Κ.Κ.

Μαριάνθη είπε...

Έτσι είναι κ. Κονταρίνη. Υπήρξαν εποχές που οι δάσκαλοι ήταν απολύτως απαξιωμένοι-και λέω απολύτως γιατί στην Ελλάδα ακόμη συνεχίζει να απαξιώνεται το επάγγελμα του εκπαιδευτικού από την πολιτεία-παρόλα αυτά όμως πρόσφεραν με αυταπάρνηση. Δεν έπαυαν να αγωνίζονται για τη μορφωτική ανέλιξη των παιδιών, να οικοδομούν ένα καλύτερο μέλλον γιαυτά μέσα από τη μόρφωση, τον πολιτιμό, την επιστήμη.Αγόγγυστα έδιναν το παρόν καθημερινά όπως και σεις λέτε, με ελάχιστα μέσα, γιαυτό έπαιρναν και θέση ξεχωριστή στην καρδιά των μαθητών τους.
Σας χαιρετώ.

Μαριάνθη είπε...

Ε!τι καθυστερείς κ. Γαβριήλ; Περιμένουμε ανάρτηση με το εν λόγω βιβλίο.Αυτά είναι κειμήλια και αξίζει να βγαίνουν στην επιφάνεια ώστε και να λαμβάνουν γνώση όσοι δεν τα γνωρίζουν αλλά και να φαίνεται και η εξέλιξη των πραγμάτων.Τα στοιχεία που δίνεις σίγουρα κεντρίζουν το ενδιαφέρον.
Πολλούς χαιρετισμούς.

Μαριάνθη είπε...

"...Μικρός ο ...κόσμος των γραμμάτων και ... των γραμματιζούμενων..."
μου άρεσε αυτό και το κρατώ.
Ναι Γιώτα, αυτά τα κειμήλια παραμένουν φωτεινοί σηματοδότες της γνώσης και του πολιτισμού.Μέσα από αυτά τα απέριττα βιβλία ξεπετάχτηκαν οι αχτίδες φωτός για να δώσουν τη λάμψη της γνώσης και της προόδου σε αθώα παιδικά μυαλουδάκια.Γιαυτό και στεκόμαστε στο αντίκρισμά τους με ζεστά αισθήματα αφού αυτά τα βιβλία είναι μάρτυρες αλλοτινών χρόνων, δύσκολων, χρόνων ανέχειας, ζυμωμένων με δάκρυ και πόνο.
Σε φιλώ, πολλούς χαιρετισμούς.

Μαριάνθη είπε...

Αδιάψευστος μάρτυρρας της οικτρής κατάστασης που βίωναν οι δάσκαλοι κείνης της εποχής αλλά και η κοινωνία γενικά. Ας μην ξεχνάμε πως υπήρξαν και όμηροι των τοπικών αρχόντων εξ ου και ο όρος "δημοδιδάσκαλος".Ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια κ. Κούρτη και περιμένω να επανέλθετε όπως λέτε στο θέμα με τα αναγνωστικά- τα πρώτα και βασικά βιβλία, πηγές φωτός.Διακρίνεστε εξάλλου για την ευαισθησία το ενδιαφέρον αλλά και την προσωπική συνδρομή σε θέματα ιστορίας εκπαίδευσης.
Να είστε καλά.

Μαριάνθη είπε...

Τα δύο "ρ"στο μάρτυρας ε!!σκέτο μαρτύριο...

Μηθυμναίος είπε...

Αυτά τα Αλφαβητάρια, Μαριάνθη μου, ιδίως σε μας τους "παλιούς" έχουν αφήσει τα σημάδια τους. Πάντα στην ανάμνησή μας και πάντα αγαπημένα!

Αν και σε γνωρίζω, (ας πούμε λίγο), διακρίνω σε σένα (και σε θαυμάζω) ότι, αν και ανήκεις στη νέα γενιά εκπαιδευτικών, αυτή την κατάθεση ψυχής και το βγάλσιμο της καρδιάς σου πράγματι τα «ακουμπάς» στα θρανία των μαθητών σου. Και το ξέρω…

Έτυχε κι εγώ, όπως λένε και ο Ντένης και ο Γαβρίλης, να έχω τέτοιου είδους εκπαιδευτικούς και γι’ αυτό έχουν μείνει στην καρδιά μου.

Να ‘σαι καλά!!!

Ανώνυμος είπε...

Μαριάνθη

Έχω στη διάθεσή μου μερικά από τα πρώτα τεύχη του Διδασκαλικού Βήματος, συμπεριλαμβανομένου και του πρώτου (15 Αυγούστου 1924). Επίσης τα έχω όλα σε ψηφιοποιημένη μορφή έως το 1986. Μέσα στην ύλη αυτών των περιοδικών προβάλλονται και τα διδακτικά βιβλία.
Προσπάθησα να ανοίξω ένα μπλογκ για να προβάλω από εκεί τα αναγνωστικά καθώς και άλλες στιγμές από τη διδασκαλική ζωή, όπως προέκυπτε μέσα από αυτά τα περιοδικά. Δυστυχώς δεν τα καταφέρνω καλά στις νέες τεχνολογίες, με αποτέλεσμα το μπλογκ να μείνει ανενεργό.
Αν το επιθυμείς, θέτω στη διάθεσή σου αντίγραφο του DVD με το ψηφιοποιημένο υλικό, να το προβάλεις από το μπλογκ σου.
Σωστή η προτροπή σου στον Pylaro, περιμένουμε κι εμείς εναγωνίως.

Να είσαι πάντα καλά και να μας δίνεις χαρές με τέτοιες αναρτήσεις.

Κ.Κ.

Μαριάνθη είπε...

Με τιμούν τα λόγια σου Στράτο και σε ευχαριστώ.
Και τα Αλφαβητάρια αλλά και κάθε βιβλίο ανάγνωσης ή γλώσσας ή όπως και να λέγεται, πιστεύω πως στάζει μέλι στην καρδιά του κάθε μαθητή σαν το αποχωριστεί πια και το φέρνει στο νου του ή το ξανααντικρίσει.Με αυτά ζυμωνόμαστε, μας συντροφεύουν και ανοίγουν τους ορίζοντές μας.
Σε χαιρετώ με εκτίμηση.
Πολλούς χαιρετισμούς και στην Αλεξάνδρα.

Μαριάνθη είπε...

Αν το επιθυμώ!!
Χίλια ευχαριστώ για αυτή την πρόταση και προσφορά.
Θα τα πούμε το συντομότερο.
Μένω υποχρεωμένη και μόνο για την ευγενική σας διάθεση και πρόταση κ. Κούρτη που επιτρέψτε μου να πω φανερώνει μεγαλείο.

Κούκος είπε...

Δεν είναι απλά ένα αλβαβητάρι, είναι η ίδια η ιστορία μας.
Και καλά κάνεις και αφιέρώνεις την ανάρτηση στους εκπευδευτικούς των πέτρινων χρόνων.
Ευτυχώς για τα παιδιά μας που υπάρχουν και στις μέρες μας λειτουργοί και όχι μόνο δημόσιοι υπάλληλοι.
Την καλημέρα μου!

Μαριάνθη είπε...

Πράγματι η ίδια μας η ιστορία είναι Δημήτρη. Αλφαβητάρια, βιβλία συμπαραστάτες παιδικής ηλικίας, πνευματικοί φωτοδότες αλλά και ψυχοτρόφοι.
Και τους δικούς μου χαιρετισμούς.