Πήρε να χειμωνιάσει πια ο καιρός και οι φουφούδες των καστανάδων έχουν ανάψει για τα καλά στους δρόμους. Η ευωδιά του ψημένου κάστανου καλωσορίζει τους περαστικούς στα πεζοδρόμια και τα συναπαντήματα των δρόμων δίχως να τους αφήνει ασυγκίνητους. Αγαπημένος καρπός, πολύτιμο δώρο της φύσης που κατεβαίνει από τα βουνά, το θρεπτικό καστανάκι κυριαρχεί στις γεύσεις του χειμώνα.
Είναι αυτό που πολλά κρύα βράδια- χρόνια τώρα - έχει αρωματίσει ζεστά τη σπιτική θαλπωρή, μαζεύοντας την οικογένεια γύρω απ΄το μαγκάλι.Ή που άλλες φορές πάλι, γίνεται αφορμή για μια βόλτα στους καστανιώνες ώστε να πλημμυρίσει η ματιά από κιτρινοπράσινα και να γεμίσει η μύτη από αισθαντικά αρώματα.
"Η καστανιά λέγεται και αρτόδεντρο. Το αρτόδεντρο είναι τροπικό και κατάγεται από την Ωκεανία. Φτάνει μέχρι τα 30μ. έχει φύλλα μεγάλα και πλατιά. Αποτελεί ένα από τα πιο χρήσιμα δέντρα, αφού τα πάντα πάνω της-φύλλα, καρπός, φλούδα-μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να θεραπεύσουν ή να ανακουφίσουν από πολλές ασθένειες"σημειώνουν οι εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες.
Όπως και να΄χει το κάστανο είναι δεμένο με τη ζωή μας. Κυριαρχεί στις αγαπημένες αυθεντικές γεύσεις, γίνεται λαχταριστό γλυκό, γέμισμα κορμού, κομπόστα, και βουτηγμένο σε λιωμένη σοκολάτα γλυκαίνει αμαρτωλά τον ουρανίσκο μας. Συμπληρώνει την παραδοσιακή μαγειρική που το θέλει στη γέμιση παρέα με το ρύζι, το κουκουνάρι, τη σταφίδα. Γίνεται τρατάρισμα καλοδεχούμενο για τους καλαντιστές των μεγάλων γιορτάδων " ...φέρε πανέρια κάστανα, πανέρια λιφτουκάρια, φέρε και το γλυκό κρασί να πιουν τα παλικάρια..".
"Έχει τον τρόπο του" το κάστανο να μπαίνει στη ζωή μας και μέσα από το λόγο. "Δε χαρίζει κάστανα", "Ποιος θα βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά" "Λάδι βρέχει, κάστανα χιονίζει". λέει ο λαός κατά περίπτωση μα...και το κάνει στίχο για να το τραγουδήσει "Μάτια σαν τα κάστανα μ΄έβαλαν στα βάσανα/κι όλο από την πόρτα σου θέλω να περνώ...".
Όπως και να΄χει, το θρεπτικό καστανάκι νοστιμεύει τις χειμωνιάτικες μέρες. Ζεστό, ξεροψημένο, βραστό, μα και ωμό, είναι λατρεμένο απ΄όλους. Ας έχει κρύο, ας ψιλοβρέχει, ας στριφογυρίζουν απ΄το φύσημα του αέρα ξερά φύλλα στο δρόμο, ο καστανάς επιμένει με το σακάκι και την τραγιάσκα να στέκει στη φουφού του χαράζοντας κάστανα, να τα ψήσει και να χορτάσει με τη νοστιμιά το διαβάτη του χειμώνα, να τον παρηγορήσει γλυκά στα κρύα περπατήματα, σιγοτραγουδώντας:
"Το κάστανο θέλει κρασί/και το καρύδι μέλι/και το κορίτσι φίλημα/πρωί και μεσημέρι..."
Μέρες του φθινόπωρου, του κιτρινοκαφέ, της πρώτης ψύχρας, της πρώτης βροχής αντάμα με τη γιορτή του κάστανου σε όλη την Ελλάδα. Περίπατος στους καστανιώνες, ψητά καστανάκια λαχταριστά, αλλά και βραστά, γλυκά από κάστανο, μαρμελάδες και μπόλικο κρασί σε μια απλόχερη προσφορά δεμένη με ήχους παραδοσιακής μουσικής και χορευτικές φιγούρες ζωντανεύουν στις πλατείες του κάθε τόπου που γιορτάζει το κάστανο.
Κι οι φουφούδες ανάβουν...
Μαριάνθη Βάμβουρα- Γιάνναρου
16 σχόλια:
Μου άνοιξες την όρεξη πρωί-πρωί καλή μου φίλη. Και που να τα βρω εδώ τα κάστανα και τους καστανάδες;
Ειλικρινά υπέροχη ανάρτηση εμπλουτισμένη με τα αθάνατα λαίκά στοιχεία και τις ανεπανάληπτες όμορφες φωτογραφίες μιάς περασμένης εποχής. Μεγάλο ξύπνημα της νοσταλγίας της δικής μας, των ξενητεμένων γιά την πατρίδα.
Νάσαι καλά αγαπητή μου Μαριάνθη.
Ντένης
Καλησπέρααα
Εύχομαι να είσαι πάντα καλά.
Τι μας έφερες στό μυαλό πάλι.
Τί εικόνες!
Θυμ΄ασε τη μασιά που χτυπούσε στα χέρια ο καστανάς;
Χωνάκια από εφημερίδα, 10 κάστανα 1 δραχμή..Πρώτη φορά που είδα καστανιά ήταν στο περιβόλι της Παναγιάς? στην Αγιάσσο
Να υπάρχει άραγε αυτό το περιβόλι?
Και πάλι να είσαι καλά
Αγαπητή μου Μαριάνθη, Δεν ξέρω για κάποιο λόγο δεν είχαμε κάστανα στην Κεφαλονιά, εννοώ στην Πύλαρο, ίσως ένεκα του πολέμου όταν τα πρωτοείδα ήταν στην Αθήνα, εκεί τα δοκίμασα, μετα στα βαπόρια, επίσης συνάντησα μερικούς που τα έβραζαν πρώτα και μετά τα έβαζανν σε φούρνο.
Τώρα στην κεντρική Αμερικά σε μεγάλο υψόμετρα σχεδόν κρύα μέρη στις γωνίες των δρόμων υπάρχουν φουφούδες με κάρβουνα και ψένουν ξερά κουκιά και αράπικο φυστίκη. Την εποχή των Χριστουγέννων υπάρχουν και κάστανα.
Το Αρτόδενδρον ευδοκιμεί στα τροπικά μέρη της Γουατεμάλας, ένα πανήψηλο δένδρο με καρπούς πράσινους σαν μικρά πεπόνια, το τρώνε βραστό, σε σούπες, τηγανιτό κλπ, γεύση μοιάζει της πατάτας, είναι αυτό που αντικαταστά το ψωμί.
Το όνομά του στην Γουατεμάλα είναι
Mazapán, από τις λέξης Μάζα=ζύμη και Παν= ψωμί.
Τώρα δεν ξέρω μπορεί να είναι τοπική διάλεκτος.
Συγχαρητήρια για το θέμα,
χαιρετισμούς
Γαβριήλ
ΠΩ ΠΩ!!!ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΚΑΡΠΟΣ.ΚΑΣΤΑΝΑΚΙΑ.ΝΙΑΜ ΝΙΑΜ!!!
ΩΡΑΙΑ Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΣΟΥ.
ΚΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΝΑ ΕΧΕΙΣ.
Υπέροχος καρπός.. Σαν γεύση. .σαν εικόνα..σαν ευωδιά.. σαν θύμηση..
καλησπέρα Μαριάνθη:)
Τί μου θύμησες!
και που να τα βρω!!
Την Τετάρτη, θα πάμε καρδιολόγο και μετά στην Αστόρια,... εκεί, σίγουρα θα βρούμε...
όμορφη εργασία,
να μας βάζεις σε πειρασμό, πάντα,
με "καστανο-ψημένη"...μοσχοβολιστή αγάπη,
Υιώτα
αστοριανή
ΝΥ
Μπράβο, Μαριάνθη, πολύ κατατοπιστικά όλα όσα αναφέρεις για το «καλλίγευστο καρπό», το κάστανο (castaño de indias στα ισπανικά για να συμπληρώσω τα του Γαβριήλ) ελπίζοντας πως αν παρέλθουν τούτες οι καλοκαιρινές μέρες, θ’ αρχίσουμε να τα συναντάμε στις φουφούδες στο δρόμο και να μας συνεπαίρνει η χαρακτηριστική μυρωδιά τους…
Αυτός ο θρεπτικός καρπός που συμπληρώνει τη γοητεία του Φθινόπωρου κ. Ντένη δε μας αφήνει ποτέ ασυγκίνητους.Μας θυμίζει τη θαλπωρεί των παιδικών χρόνων αλλά και τώρα μας ακολουθεί ως νόστιμη καλή παρέα.Οι φωτογραφίες είναι σύγχρονες από τις γιορτές που γίνονται στα χωριά και τους καστανότοπους τούτα τα χρόνια.
πολλούς χαιρετισμούς.
Βεβαίως και υπάρχει Ελίτσα το περιβόλι της Παναγιάς στην Αγιάσο. Μου φαίνεται πως έχει καιρό να το επισκεφτείς. Έχει και ωραία καφετέρια απ΄όπου μπορείς να απολαύσεις τη θέα του χωριού και να αναπνεύσεις καθαρό αέρα, να νιώσεις τη δροσιά.
Και τον καστανά θυμάμαι και τη μασιά αλλά και τώρα το απολαμβάνω σε κάθε γωνιά της Τσιμισκή σαν κάνω το βόλτα μου ή στην Αριστοτέλους αφού θα συναντήσω τους καστανάδες στο πόστο τους απ΄το πρωί με τα μυρωδάτα ξεροψημένα καστανα. Μόνο που τώρα τα πουλάνε 2ευρώ τα πέντε κομμάτια γιατί είναι λέει μεγάλα. Πολυτελής απόλαυση.
Πολύ κατατοπιστικές οι πληροφορίες σου για το αρτόδεντρο κ. Γαβριήλ. Μου κάνει εντύπωση που στην Κεφαλονιά δεν είχε κάστανα κείνα τα χρόνια.Ευλογημένος καρπός και θρεπτικός.Ο λεσβιακός Όλυμπος με τον καστανιώνα του σκορπά απλόχερα τον καρπό, αλλά και δω στη Μακεδονία(Πέλλα, Ημαθία, Καβάλα,)στο Βόλο-Πήλιο, στην Καστανίτσα Αρκαδίας πλούσια η παραγωγή.
Σε χαιρετώ και σε ευχαριστώ για όλα τα καλά που γράφεις.
Ναι Σκρουτζάκο, καστανάκια λαχταριστά και ευωδιαστά!
Καλά να είσαι και να τα γεύεσαι όπου τα βρίσκεις.
Καλή εβδομάδα και σε σένα που πάντα σκορπάς αισιοδοξία.
Γεια σου σταγονίτσα με τη δροσιά σου. Είδες τι μας κάνουν αυτά τα μικρά καστανάκια; μας ξεσηκώνουν το νου και τον ουρανίσκο.
Χαίρομαι που πέρασες.
Να βρείτε και να τα γευτείτε καλή μου Γιώτα για να ξανανιώσετε παιδιά.Ε! άμα θέλετε σας στέλνουμε κιόλας. Είπαμε! Μη σας ξεσηκώνουμε μόνο!
Φιλιά πολλά.
Εμείς Στράτο ήδη της συναντάμε πια τις φουφούδες στα συναπαντήματα των δρόμων στο κέντρο. Μύρισε φθινόπωρο για τα καλά.Στα περπατήματα μας δίνουμε καθημερινό ραντεβού με τις μυρωδιές του ξεροψημένου κάστανου αλλά και τη ζεστή γεύση του σαλεπιού. Σαλεπιτζήδες και καστανάδες ζεσταίνουν το κρύο του καιρού και την καρδιά μας.
Θεσσαλονίκη ειν΄ αυτή!
Oμορφες εικόνες και ακόμα πιο όμορφη η ιστορία που μας είπες. Μας άνοιξες την όρεξη για αυτόν τον αγαπημένο καρπό, ευτυχώς δεν αργεί ο χειμώνας.Καλή σου νύχτα.
Τέλειο και το γλυκό κάστανο.
Καλώς όρισες thubelina!Πού να αργήσει ο χειμώνας!!!Στην πόρτα είναι με τα αρώματα και τις γεύσεις του.
Συμφωνώ για το γλυκό κάστανο όπως και για όλες τις καστανολιχουδιές.
Δημοσίευση σχολίου