Τα πάντα συνέπασχον!

Μεγάλη Πέμπτη, Απρίλιος 1970

Πορευόμαστε προς την κορυφαία των ημερών, τη Μεγάλη Παρασκευή.

"Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα

 σήμερα όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται."

 "Η Αποκαθήλωση", Μ. Παρασκευή 1987

Τα πάντα υποκλίνονται στο Θείο δράμα και οι Χριστιανοί βιώνουν το απόλυτο πένθος. Τραπέζι δε στρώνεται τη μέρα αυτή κατά τη λαϊκή παράδοση που θέλει μόνο μια κούπα με ξύδι για να βουτήξει ένα κομμάτι ψωμί το χέρι του ανθρώπου προτού το βάλει στο στόμα του. 

Περιφορά αμέσως μετά την Αποκαθήλωση, 1985

Από τα αριστερά ο παπα-Στρατής που μετά από μισό αιώνα διακονίας στον Άγιο Νικόλαο ως πρωτοπρεσβύτερος ,φέτος σημειώνει  αισθητή απουσία με τη συνταξιοδότησή του. Από τα δεξιά ο παπα-Φώτης, ο ταπεινός αυτός ποιμένας του Κυρίου, ο ρακένδυτος, που πριν από λίγες ημέρες στις 5 Μαρτίου,  πλήρης ημερών εκοιμήθη εν Κυρίω, σκορπίζοντας θλίψη και συγκίνηση ανά το Πανελλήνιο. 

 "Έδωκαν εις το βρώμα μου χολήν και εις την δίψαν μου επότισάν με όξος." 

 1979

Μ. Παρασκευή πρωί. Ακολουθώντας  με τα πανεράκια γεμάτα λουλούδια τους ιερείς με τον Επιτάφιο την ώρα των "Ότε..." 

Θυμάμαι κάθε Μεγάλη Παρασκευή τη γιαγιά Μαριάνθη να΄ρχεται πρωί πρωί απ΄τους μπαξέδες με λουλούδια για να τα πάμε με την αδερφή μου Δέσποινα στο Χριστό, όπως μας έλεγε.

1985

Ψάλλοντας τα "Ότε..."

Προηγείται ο πρωτοψάλτης του ναού, γνωστός ανά το πανελλήνιο για την καλλιφωνία του, αείμνηστος Παν. Τυροπώλης. Όταν απέδιδε τα τροπάρια του Αγίου Πάθους συγκλόνιζε τους πιστούς.

Μόνο θαυμάζαμε τα ζωηρά τους χρώματα, δεν τα μυρίζαμε γιατί η μοσχοβολιά τους ήταν για Εκείνον. Τα βάζαμε σε πανεράκια και με κατάνυξη συνοδεύαμε μαζί με τ΄άλλα παιδιά το χορό των ψαλτάδων που έψελνε τα "Ότε εκ του ξύλου..."μετά την αποκαθήλωση, στον Άγιο Νικόλαο στο Πλωμάρι για να τα ακουμπήσουμε ευλαβικά στον Επιτάφιο.

Αυτά τα λουλούδια ήταν ευλογημένα μετά την Ανάσταση και γίνονταν φυλαχτό για τους ναυτικούς, γιατρικό για όλους.

   

Μ. Παρασκευή, την ώρα που ψάλλονται τα εγκώμια λίγο πριν την περιφορά του Επιταφίου.

 

Το μεγαλείο της Μ. Παρασκευής αγγίζει τις πιο ευαίσθητες χορδές της ανθρώπινης ψυχής. Εαρινή αύρα που σκορπά τις ευωδιές των ανθών μαζί με το θαλασσινό φρεσκαγέρι συνθέτουν την εικόνα της Μ. Παρασκευής στο Πλωμάρι που ολοκληρώνεται με την περιφορά και συνάντηση των Επιταφίων στην κεντρική πλατεία.                     

Η λαογραφία θέλει ευλογημένον αυτόν που θα βρεθεί σε συνάντηση τριών Επιταφίων. Η κατάνυξη και η συντριβή που βιώνει η ανθρώπινη ψυχή κάθε Μ. Παρασκευή συνθέτουν  το τραγούδι του Χριστού που έρχεται στα μέρη μας πλουτισμένο με στοιχεία από τις απέναντι αλησμόνητες πατρίδες.

1979, "Τα αγγελάκια"

Κατά τη συνάντηση των Επιταφίων στην κεντρική πλατεία του Πλωμαρίου.

"Άγιε μου Γιάννη Πρόδρομε και βαπτιστή του γιου μου

 μην είδες το παιδάκι μου και σε το δάσκαλό σου;

 Βλέπεις Εκείνον τον γυμνότον παραπονεμένο;

Όπου φορεί στην κεφαλή τ΄ακάνθινο στεφάνι;

Εκείνος ειν΄ο γιόκας σου και μένα δάσκαλό μου;

Πάει κοντά η Παναγιά και Τον επροσκυνάει.

Απολογιέται κι ο Χριστός απ΄τα Στραυρώματά του:

"Μάνα μου σαν σφαγείς εσύ σφαγετ΄ο κόσμος όλος

  Άντε μάνα στο σπίτι μας και διάφορο δεν έχεις

 Και το μεγάλο Σάββατο κάτσε να μ΄απαντέχεις.

Όποιος το λέει σώνεται κι όποιος τ΄ακούει αγιάζει

Κι όποιος το καλοφουγκραστεί παράδεισο θα λάβει

Παράδεισο και λίβανο από τον Άγιο Τάφο."

  

Οι μέρες τούτες μιλάνε με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο στην καρδιά του καθενός. Θύμησες, βιώματα, αισθήματα, εικόνες, ήχοι ξεχωριστοί που μας κάνουν να διαλογιζόμαστε με τον εαυτό μας σε μια προσπάθεια να βρούμε τις εσωτερικές ισορροπίες μας. Να δακρύσουμε αλλά και να αναθαρρέσουμε ελπιδοφόρα μπροστά στο υψηλό νόημα της σταυρικής θυσίας του Θεανθρώπου και της Ανάστασής του.

Ο νους μου αλλά και η καρδιά μου δεν μπορεί να μην ταξιδέψουν στο Πλωμάρι που κάθε δευτερόλεπτο αυτών των ημερών μου μιλάει στην καρδιά. Γιαυτό και όλες οι φωτογραφίες είναι από τις ιερές αυτές στιγμές στο ναό του Αγίου Νικολάου Πλωμαρίου των παιδικών και νεανικών μου χρόνων. Τότε που κρατούσα το πανεράκι με τα λουλούδια, που ντυνόμουν αγγελάκι, που έψελνα τα "Ότε...", τα εγκώμια με τη μικτή χορωδία αλλά και απέδιδα μονωδία το "Σήμερον κρεμάται..."μπροστά στον Εσταυρωμένο. 

Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου

Ημέρες Αγίου Πάθους

Αρχή ημερών Αγίου Πάθους.

Ημέρες με τη δική τους υψηλή νοηματική.Με την ξεχωριστή συναισθηματική φόρτιση για τον καθένα.

Ένα κερί που σιγοκαίει στο μανουάλι σαν της ψυχής εξομολόγηση , μιαν ανεμώνη βαμμένη στο κόκκινο του Θείου αίματος χρωματική παρηγοριά του αγρού, άρωμα λιβανιού στους αιθέρες και οι ψαλμωδίες, οι ύμνοι των Ημερών ανάταση ψυχής.

"Ευφράνθη γαρ το πνεύμα μου εν τω ψάλλειν..."
Ο Αόρατος Κριτής πορεύεται προς το εκούσιο πάθος ως κατάθεση υπέρτατης αγάπης προς το δημιούργημά του τον άνθρωπο.
Από το "Ωσαννά",το "Ευλογημένος ο Ερχόμενος" οδηγείται στο "Άρον άρον σταύρωσον Αυτόν"...

Καλή ,Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.

Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου

Βενιαμίν ο Λέσβιος. Ο Φιλικός του 1821.

Κοντεύουν να κλείσουν δύο αιώνες από την Επανάσταση του 1821, το θαύμα του "Μεγάλου ΄21"που έδωσε την παγκόσμια αναγνώριση στους Έλληνες. Στις 25 του Μάρτη γιορτάζει η ψυχή των Ελλήνων, που έκανε τη λευτεριά να ξεπηδήσει από τα ιερά κόκαλα αντρειωμένη. Πολλά ονόματα συνδέονται με τα μεγάλα κατορθώματα. Κολοκοτρώνης, Υψηλάντης, Κανάρης, Μπουμπουλίνα, Μαυρογένους...                                                             Ονόματα πρωταγωνιστών της εποχής με ανεξίτηλο μελάνι γραμμένα στις σελίδες της ιστορικής περηφάνιας. Έγραψαν, είπαν και θα πουν γιαυτούς τους ήρωες πολλά και μεγάλα. Λίγο πολύ όλοι γνωρίζουμε για την προσφορά τους στον Αγώνα. Γιαυτό τούτες οι αράδες θα γράψουν για άλλη μια ιερή φυσιογνωμία του Μεγάλου Ξεσηκωμού του 1821, που με το ένα χέρι κρατούσε την πένα και τ΄άλλο το καριοφίλι. 

                                     Ο σοφός Βενιαμίν ο Λέσβιος. Ο Φιλικός, ο Ιερομόναχος, ο δάσκαλος του γένους. 

Τον Βενιαμίν το Λέσβιο. Το σοφό Βενιαμίν. Γεννιέται στο παλιό Πλωμάρι, στο Μεγαλοχώρι της Λέσβου, κατά πάσα πιθανότητα το 1759 και αναπτύσσει φωτοβόλα πολυσήμαντη προσωπικότητα. Ο Βενιαμίν, ανάμεσα στα άλλα, μένει στην Ιστορία  ως ένα υψηλόβαθμο μέλος της Φιλικής Εταιρίας με πλούσια δράση στον Αγώνα του ΄21. Από Κώδικα του ναού Αγ. Ιωάννου Θεολόγου στο Μεγαλοχώρι, παίρνουμε την πληροφορία πως ο ναός αυτός προσέφερε για τις ανάγκες του Αγώνα μεγάλο χρηματικό ποσό. Την είσπραξη και διάθεση αυτής της συνεισφοράς φρόντισε ο μέγας Βενιαμίν.  

Στοιχεία Ηθικής του Βενιαμίν από το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών με επιμελήτρια την Ρ. Αργυροπούλου.

Ο Βενιαμίν ο Λέσβιος δεν ήταν ένα απλό μέλος της Φιλικής Εταιρίας. Υπήρξε εθναπόστολος. Βρήκε αντιστάσεις για τη Φιλική του δράση και διώχθηκε από τους Τούρκους στη Σμύρνη. Έτσι εγκατέλειψε και τη θέση του διευθυντή της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης. Συνέδραμε όμως στη διάσωση του πληθυσμού των Κυδωνιών και των Μοσχονησίων στις σφαγές  του 1821. Ο Βενιαμίν έδωσε μάχη με όλους τους τρόπους για την Επανάσταση του ΄21 και δεινοπάθησε κατά το 1822 ως Αρμοστής των νήσων Αιγαίου πελάγους. Διέθετε όμως τόλμη ψυχής και πνεύματος. Ο επαναστάτης Βενιαμίν άφησε τη σφραγίδα της ψυχής του ως Φιλικός της Επανάστασης του 1821. Και αυτή το αναγνώρισε. Μετά των Π. Πατρών, τον Πετρόμπεη και τον Ανδρούτσο, ο Βενιαμίν ο Λέσβιος παίρνει την τέταρτη θέση σε σειρά είκοσι βουλευτών στην Α΄Εθνοσυνέλευση από την Πελοποννησιακή Γερουσία. Στη Β΄Εθνοσυνέλευση υπάρχει ως μέλος της επιτροπής των εξωτερικών  και διορίζεται μέλος της σύνταξης ποινικού κώδικα και της μελέτης για την ίδρυση ακαδημίας.                  Ο Βενιαμίν Λέσβιος και η Ευρωπαϊκή Σκέψη του 18ου αιώνα  (Ρ. Αργυροπούλου)                         

 Ο φωτισμένος δάσκαλος του Γένους Βενιαμίν, φαίνεται πως ακόμη δεν βρήκε από την ελληνική πολιτεία τη θέση που του αξίζει. Γιαυτό και στις σελίδες της Επανάστασης του 1821 δεν προβάλλεται άμεσα η δράση του. Σημάδι πως δε συλλάβαμε ακόμη ως νεοέλληνες το εύρος της προσφοράς αυτής της φυσιογνωμίας που λέγεται Βενιαμίν ο Λέσβιος...

Τα παραπάνω είναι από άρθρο μου στην εφημερίδα " Εμπρός ", 25 Μαρτίου 2006 Μυτιλήνη.

Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου

Υποδοχή Ανοίξεως!

Σε μοσχοβολιά λευκού ανθού, πετάρισμα χελιδονιού σε πινελιά γαλάζιου, στη λάμψη του πορτοκαλιού που πέφτει η ηλιαχτίδα, χαμογέλασε η ζωή.   

Στη γεύση της φράουλας έβαψε τα χείλη της κι ομόρφυνε.                               Με κοκκινόασπρη πλεξούδα από στριφτή κλωστή ήρθε η Άνοιξη στο ραντεβού της με το ημερολόγιο του χρόνου, λουσμένη από φως στο δροσερό αγέρι, ώρα τ΄εσπερινού, γαληνεμένη στο γαλαζόλευκο του ορίζοντα. Πέταξε και τη μοσχοβολιά της η τρυφερή μαργαρίτα καθώς ξεπρόβαλε με βλέμμα αθώο από τον τοίχο ερειπωμένου σπιτιού.                      

Αρμονικό το άνθισμα του ταπεινού χαμομηλιού με τη σεμνότητα των ημερών, γαληνεύει τα σωθικά μυραίνοντας τη γη που το καρποφορεί.

 Το σχίσιμο του ορίζοντα από τη χελιδονοουρά μαντατοφόρος κι αυτό της Άνοιξης.

Ήρθε ήρθε χελιδόνα
Ήρθε κι άλλη μεληδόνα
κάθησε και λάλησε
και γλυκά κελάηδησε:
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ
και Φλεβάρη τρομερέ
κι αν φλεβίσεις
κι αν τσικνίσεις
καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις,
πάλιν άνοιξη θ' ανθίσεις. 

Κι ο χτύπος της καμπάνας στο κάλεσμα ώρα αποσπερνή για το μεγάλο "Χαίρε" στην Υπερευλογημένη μάς ανεβάζει στα ουράνια.

Σύγκορμη ανατριχίλα που κάνει την καρδιά να πεταρίζει γεμάτη μοσχοβολιά, φέρνει η Άνοιξη.  

                                                                               

Να νιώθει έρωτα για τις μυρωδιές, τους ήχους, τις εικόνες, το χάδι απ΄το δροσερό αεράκι την ώρα που ο ήλιος βουτά να δροσιστεί στον ορίζοντα και μας κλείνει το μάτι πίσω από το βουνό. 

Καλωσόρισες Άνοιξη!             

                      Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου