Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

Η Παναγιά στα Κουτρούλια.

Γιορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου η 21η Νοεμβρίου, ξεχωριστή στην εθιμολογία και τον εορτασμό αφού αναδεικνύεται το θεϊκό γυναικείο στοιχείο στον χριστιανισμό.
"Ο καθαρότατος ναός του Σωτήρος...σήμερον εισάγεται εν τω οίκω Κυρίου...".


Η νοηματική της ημέρας αυτής είναι ιδιαίτερη για εμένα αφού γιορτάζει η Παναγιά στα Κουτρούλια. Ένα ξωκλήσι στα βορειοανατολικά του Πλωμαρίου σε μια περιοχή που από τις αρχές του 1900 ήταν κατούνα.
Μικρός ναός "Η Παναγιά στα Κουτρούλια" χτισμένος στη βουνοπλαγιά, ζωσμένος απ΄τα λιόδεντρα, με θέα στο βάθος της θάλασσας του Αιγαίου. Στη θέση του σημερινού ναού προϋπήρχε μικρότερη εκκλησία που όμως ξαναχτίστηκε από τα θεμέλια το 1955. Στις εργασίες κατά την εκσκαφή βρέθηκαν αρχαίες επιτύμβιες πλάκες, προτομές Αλεξανδρινής εποχής σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, που μαρτυρούν την ύπαρξη αρχαίου οικοδομήματος στην περιοχή.
Όταν το 1955 ανοίγονταν τα θεμέλια για την ανακαίνιση της εκκλησίας της Παναγίας ήρθαν στο φως δύο επιτύμβιες πλάκες, οι οποίες χρονολογούνται στη Ρωμαϊκή εποχή.
Η μία έφερε ανάγλυφη παράσταση, στην οποία εικονιζόταν τρεις ανθρώπινες μορφές. Η μία από αυτές ήταν μεγάλη και οι άλλες δύο μικρότερες. Η πλάκα αυτή, από γκρίζο μάρμαρο, βρίσκεται στο Λαογραφικό Μουσείο Πλωμαρίου και οι παραστάσεις της είναι πολύ φθαρμένες.
Η δεύτερη πλάκα αναφέρεται, ότι έφερε την εξής επιγραφή: 
ΑΜΥΝΤΑ ΑΡΙΣΤΟΜΑΧΟΥ ΧΡΗΣΤΕ ΧΑΙΡΕ

Η Παναγιά στα Κουτρούλια

Ο ναός, το μικρό αυτό ξωκλήσι, είναι αφιερωμένο στη χάρη των Εισοδίων της Θεοτόκου.
Με βεβαιότητα μπορώ να πω, πως δεν υπάρχει χριστιανός Πλωμαρίτης  που να μην έχει διαβεί τουλάχιστον  ένα δειλινό τον ανηφορικό δρόμο, για την Παναγιά , για τα Κουτρούλια, ν΄ανάψει ένα κερί.
Μαρτυρίες πιστών της περιοχής μιλούν για τη θαυματουργική Χάρη της, για ζωντανά σημάδια ευλογίας, για ανάταση ψυχής και πνεύματος μπροστά στην Εικόνα Της.



Κάνω την αναφορά τούτη, γιατί η Παναγιά στα Κουτρούλια  αποτελεί για μένα σημείο αναφοράς. Είναι το ξωκλήσι που με βρίσκει να γιορτάζω όλα τα καλοκαίρια της ζωής μου στις 15 Αυγούστου την Κοίμηση της Θεοτόκου. Εκεί συγκεντρωνόμαστε πάρα πολλοί γνωστοί και φίλοι Πλωμαρίτες από κάθε σημείο της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού κάθε Δεκαπενταύγουστο. Γεγονός του καλοκαιριού αποτελεί τόσο ο εορτασμός ανήμερα της Κοίμησης όσο και η προηγηθείσα Αγρυπνία κάποιες μέρες πριν.
Και προσπαθούμε κάθε χρόνο ναμαστε περισσότεροι.
Έχει ξεχωριστή σημασία και ιδιαίτερο χαρακτήρα ο εορτασμός τη μέρα της Παναγιάς εκεί κι ας είναι ο ναός αφιερωμένος στα Εισόδια.
Τώρα που γράφω τις γραμμές αυτές, έρχεται εικόνα μπροστά μου το τρεχαλητό που κάναμε για τελευταία φορά πριν είκοσι χρόνια περίπου με την αδερφή μου Δέσποινα προκειμένου να πάμε στην Αγρυπνία με τα πόδια μέσα από δασώδη περιοχή με μόνο συμπαραστάτη ένα φακό στο χέρι. Γιατί εδώ πρέπει να σας πω πως τα τελευταία χρόνια το θέμα" Κουτρούλια"το άγγιξε ο πολιτισμός και έγινε δρόμος αμαξιτός.Πάει δηλαδή αυτοκίνητο. Παλαιότερα δεν ήταν προσβάσιμη η περιοχή από τροχοφόρα και όλοι πηγαίναμε με τα πόδια. Μαγευτικό το θέαμα σα διαβαίναμε νύχτα μετά την Αγρυπνιά το μονοπάτι προς Πλωμάρι με αστροφεγγιά ή με ένα κερί στο χέρι για να φωτίζει το δρόμο μας. Σειρά οι φλόγες που τρεμοπαίζανε...Μένει και μια φωτογραφία που με θέλει ανεβασμένη στους ώμους του πατέρα μου μωρό παιδί προκειμένου να διευκολυνθεί  η πεζοπορία της οικογένειας προς τα Κουτρούλια.


Όλα αυτά λοιπόν βιώματα του καλοκαιριού χαραγμένα βαθιά στην ψυχή και το νου μου.
Πάνε τώρα , εγκαταλείψαμε τα δύσβατα μονοπάτια με τις μυρτιές, τις λυγαριές και τα λιόδεντρα , ακολουθούμε την ευκολία του αμαξιτού δρόμου αλλά δεν εγκαταλείπουμε το ξωκλήσι που το θεωρούμε δεύτερό μας σπίτι.


Γράφω τούτο το σημείωμα σαν ένα ελάχιστο αντίδωρο στις συγκινήσεις, τα αισθήματα, τις θύμησες, αλλά και το γαλήνεμα της ψυχής που φέρνει κάθε προσκύνημα στην Παναγιά τα Κουτρούλια.
Ξέρω από τη συναναστροφή και τη συνάφειά μας πως για τους περισσότερους από σας υπάρχει ένας τόπος ανάλογος , αντίστοιχος αυτού που σας έκανα λόγο που τον κρατάτε στην καρδιά σας και σας γαληνεύει.

                                                                                                             Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου.

29 σχόλια:

pylaros είπε...

Αγαπητή μου Μαριάνθη,

Μια ημέρα σαν και τούτη 21 Νοεμβρίου,
γεννήθηκα, κανονικά θα έπρεπε να με ονομάσουν Παναγή, μια και είναι της Παναγίας εμείε την λέμε της Μπουρμπουρελούς επειδή το τοπικό φαγητό είναι πολυσπόρια Αλλά επειδή ο παππούς μου λεγόταν Γαβριήλ με ονόμασαν Γαβριήλ...
Υπάρχει μάλιστα και μια εκκλησούλα Η Παναγία της Μπουρμπουρελούς...

Ενθύμια πατρογονικά, ενθύμια που πέταξαν μακριά μας, μας έμεινε η νοσταλγία της αθωότητας...

Χαιρετισμούς
Γαβριήλ

Μαριάνθη είπε...

Να ζήσεις σαν τα ψηλά βουνά κ.Γαβριήλ. Χρόνια σου πολλά μέσα στην ευτυχία και πάντα γερός.
Ναι, λέγεται και πολυσπορίτισσα γιατί είναι μέρα σταθμός για τους γεωργούς αφού τελειώνουν τη σπορά ή είναι στα μισά και ζητούν την ευλογία της Παναγίας για την καλή σοδειά.
Να σε χαίρονται οι δικοί σου, χαιρετισμούς δώσε και ευχές.

JK O SΚΡΟΥΤΖΑΚΟS είπε...

Πέρασμα μου για να μάθω νεα σου και να ευχηθώ καλή εβδομάδα να αρχίσει απο αύριο για όλους μας.

Πολύ ομορφη η αναρτηση σου.Δεν ηξερα για αυτη την παναγία.

Αστοριανή είπε...

Χρόνια Πολλά, Μαριάνθη μου,
σε όλους
κερί στη μνήμη της Παναγιάς,
ευχές και ήρεμες σκέψεις.


...εκείνη η πολύχρονη ελιά!!!

Φίλησέ μου τις αγάπες σου,
Υιώτα
ΝΥ

Despina είπε...

εάν και πήγα στο Πλωμάρι
αυτό το εκκλησάκι της Παναγίας δεν το ήξερα....
Μαριάνθη,
Χρόνια Πολλά
με πολλές- πολλές
ζωντανές μνήμες
ζωής!

Δημήτρης Μαλλιαρός είπε...

Χρόνια πολλά.

Τατιάνα Καρύδη είπε...

Χρόνια Πολλά Μαριάνθη μου να σε αξιώνει να την επισκέπτεσαι, και να ευλογεί τη ζωή σου.

Μηθυμναίος είπε...

Υπάρχουν πολλά τέτοια γραφικά ξωκλήσια στο νησί μας (και παντού) Μαριάνθη, που κουβαλούν στα σιωπηλά ντουβάρια του ιστορίες, παραδόσεις και έθιμα. Κι όσο πιο ταπεινά είναι τόσο μεγαλύτερη η επίδραση που ασκούν ώστε να εξωτερικεύσει κάποιος τα ευλαβικά του συναισθήματα.
Τόποι ευλάβειας και προσμονής, αποκούμπι των προσδοκιών και των ελπίδων για ένα θαύμα.


Χρόνια Πολλά! Να χαίρεσαι την αδελφούλα σου!

Thalassenia είπε...

Το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής ήταν το αντίστοιχο για μένα.
Πόσα ονόματα θαυμαστά έχει η Παναγία!!!!

Να είσαι καλά να θυμάσαι και να το επισκέπτεσαι.

π. Νικόδημος Καβαρνός είπε...

KALISPERA, TA KOUTROULIA MAS 8IMIZOUN TA PAISIKA MAS XRONIA KAI KSIPNOUN MNIMES TOU PAREL8ONTOS.......


XRONIA POLLA..........

Μαριάνθη είπε...

Να σαι καλά Σκρουτζάκο να περνάς.Είδες ακόμη ένα όνομα μέσα στα πολλά για την Παναγία. Αν βρεθείς καμιά φορά στο Πλωμάρι αξίζει να ανηφορίσεις.

Μαριάνθη είπε...

Να σαι καλά Γιώτα και όλα να έρθουν βολικά. Φιλιά και χαιρετισμούς.

Μαριάνθη είπε...

Την επόμενη φορά που θα ξαναπάς Πλωμάρι αναλαμβάνω να σε ξεναγήσω αρκεί ναμαι κει.
Σε χαιρετώ:))

Μαριάνθη είπε...

Ευχαριστώ πολύ Δημήτρη για τις ευχές!!Να σαι καλά .

Μαριάνθη είπε...

Ρεγγίνα μου έγραψες κάτι που πολύ το θέλω. Σε ευχαριστώ.

Μαριάνθη είπε...

Έτσι είναι Στράτο...μόνο σε ένα ξωκλήσι αναπαύεται η ψυχή, χαμηλώνωουν οι εντάσεις και ισορροπεί ο άνθρωπος πιστεύω. Ίσως εκεί σαν τον οδηγήσουν τα βήματά του να συναντήσει τον εαυτό του. Μικρά, ταπεινά, ξωκλήσια...
Χαιρετισμούς.

Μαριάνθη είπε...

Αυτό που λες Talassenia μου είναι πολύ σημαντικό. Να υπάρχει δηλαδή ένα ξωκλήσι που να αποφορτίζει τον καθένα και να τον γαληνεύει. Σε ευχαριστώ για όσα έγραψες και χαίρομαι που πέρασες.

Μαριάνθη είπε...

Εύχομαι π.Νικόδημε να καταφέρνουμε να βρισκόμαστε στα Κουτρούλια κάθε χρόνο. Κείνες τις μέρες του Δεκαπενταύγουστου να έρχεστε και σεις στο Πλωμάρι και να ανηφορίζετε στα χνάρια των παιδικών σας βημάτων όπως κάνατε και το φετινό καλοκαίρι.
Ευλογείτε.

Roadartist είπε...

Xρόνια πολλά και καλά!
Την καλημέρα μου, καλώς σε βρήκα και εγώ.. Θα χαρώ να τα λέμε, φιλιά.

Μαριάνθη είπε...

Καλωσόρισες κι από δω. Σε ευχαριστώ για τις ευχές και χαίρομαι που πέρασες.

Ανώνυμος είπε...

Βαδίζω με την φαντασία μου στο δύσβατο μονοπάτι για την εκκλησιά , που έγινε σήμερα δρόμος αμαξωτός . Και σκέφτομαι : Τι χάθηκε …! Μια μικρή αλλά μοναδική ευκαιρία για άσκηση , και προσφορά μιας ελάχιστης έστω θυσίας στα πόδια της Παναγιάς .
Σήμερα έχουν γίνει πολλά πράγματα στη ζωή μας ευκολότερα .
Έγιναν ,όμως ,και καλύτερα ;

Να είστε καλά
Φώτης

χρυσάνθη είπε...

Μαριάνθη μου Καλημέρα,
Σήμερα επιτέλους βρήκα χρόνο και επισκέφτομαι το πολύ ζεστό σπιτάκι σου.Δηλώνω γοητευμένη με το τρόπο γραφής σου .Εύχομαι νάσαι καλά και να μας χαρίζεις λόγο πλημμυρισμένο με ποίηση και λόγια σχεδόν ξεχασμένα!!!!!!!!!!!!

Μαριάνθη είπε...

Σίγουρα δεν απολαμβάνουν πια οι προσκυνητές προς τα Κουτρούλια τη συγκίνηση της πεζοπορίας με τη μυρωδιά της πλούσιας βλάστησης, του ζεστού χώματος της μέρες του Δεκαπενταύγουστου με όλα τα χρώματα και τους τόνους κ. Φώτη αλλά έγινε πια το ξωκλήσι προσβάσιμο ακόμη και για τον κάθε ανήμπορο αφού το αυτοκίνητο μπορεί και φθάνει στην αυλή της εκκλησιάς. Το μονοπάτι παραμένει για τους ρομαντικούς. Αλλού χαράχτηκε ο δρόμος.
Να στε καλά.

Μαριάνθη είπε...

Χρυσάνθη μου έδωσες μεγάλη χα΄ρα με την επίσκεψή σου αλλά και με τα όσα γράφεις. Χαίρομαι που σε γνωρίζω και ασφαλώς θα ανταλλάζουμε επισκέψεις. Πού ξέρεις μπορεί να δοθεί η ευκαιρία να συναντηθούμε και κάποια στιγμή. Εμείς αγαπάμε πολύ τα μέρη σας και κάνουμε εξορμήσεις της Κυριακής.

Dennis Kontarinis είπε...

Αγαπητή μου Μαριάνθη
Φανταστική η περιγραφή της εκκλησούλας και θαυμάσια η περιήγηση που επιχειρείς.
Όσο για τις φωτογραφίες είναι υπέροχες.
Και στα νησιά μας έχουμε πάρα πολλά τέτοια εκκλησάκια με φανταστικές ιστορίες και ελπίζω κάποια στιγμή να καταφέρω να περάσω μερικά στα Εφτάνησα
Πάντως νάσαι καλά γι' αυτό το υπέροχο οδοιπορικό στα Κουτρούλια
Την αγάπη μου πάντα
Ντένης

Μαριάνθη είπε...

Με πολύ ενδιαφέρον θα περιμένω κ. Ντένη να γνωρίσω από τις αναρτήσεις σου τα ταπεινά και γραφικά ξωκλήσια του τόπου σου. Σίγουρα θα τα παρουσιάσεις με τον ορθότερο τρόπο.
Πολύ χάρηκα που πέρασες κι άφησες τη γνώμη σου που πάντα είναι υπολογίσιμη για μένα τουλάχιστον.
Χαιρετισμούς.

Ανώνυμος είπε...

Tι να πω και εγώ που μεγάλωσα κοντά της, πως να σας εξηγήσω , το πως την είδα ολοζώντανη, και πως να κρύψω τα δάκρυα μου ..γιατί μου λείπει..Μου έδωσε μια υπόσχεση ..και την κράτησε....!!!!
Αυτό που θέλω τώρα είναι, να κανό ένα ταξίδι με προορισμό την χάρη τις..

Μαριάνθη είπε...

ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΩ ΤΗ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΣΑΣ. ΕΥΧΟΜΑΙ ΝΑ ΣΑΣ ΑΞΙΩΣΕΙ ΝΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΠΑΛΙ Η ΧΑΡΗ ΤΗΣ. ΠΟΛΥ ΘΑ ΧΑΙΡΟΜΑΟΥΝ ΑΝ ΑΦΗΝΑΤΕ ΚΑΠΟΙΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΑΣ. ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΓΡΑΨΤΕ ΜΟΥ ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΣ.

Ανώνυμος είπε...

δεν είναι τόσο εύκολο να μιλήσω για το δεσμό μου με τα koutroulia .Θα ξυπνήσουν ξαφνικά πολλές αναμνήσεις,,σκηνικά ,!!!! και πανό απ´όλα εκείνη Ι πιο αγαπημένη μου μορφή ..Ι γιαγιά μου, που φρόντιζε την εκκλησιά σαν το δικό τις σπίτι ..χροooooνιά ολόκληρα,Πίος να θυμάται την Κυρα Arxontoula !; Έφυγε από την ζωή αλά ζει μέσα στις ψυχές όλον αυτόν που την γνώρισαν ..Είναι και εκείνη ένα μέρος τις ιστορίας τις Παναγιάς στα Koutroulia: