Τρίτη 14 Απριλίου 2009

"Ω γλυκύ μου έαρ"


"Λεπτομέρεια από τον Επιτάφιο του Αγίου Νικολάου"

Δεν ξέρω τι με πιάνει κάθε χρόνο τέτοιες μέρες αλλά χτυπάνε πολλά καμπανάκια μέσα μου. Τα καμπανάκια της υπέρτατης συγκινησιακής φόρτισης των ημερών της Μεγάλης Εβδομάδας. Ειδικά δε καθώς πορευόμαστε προς τις μέρες κορύφωσης του Θείου Πάθους, Μεγάλη Πέμπτη και Μεγάλη Παρασκευή.

« Μέρες κατάνυξης και μυσταγωγίας που αγγίζουν τα βάθη της καρδιάς. Τα μύρα των ανθών ευωδιάζουν τον «Αχώρητον» την ώρα της άκρας ταπείνωσης.
«Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα…»
Λουλούδια αρωματίζουν και χρωματίζουν στο σκόρπισμά τους τη λευκή σινδόνι την ώρα της Αποκαθήλωσης.
Κι ύστερα ο χτύπος της καμπάνας, ο πένθιμος, ο στιγμιαίος και συνταρακτικός.
Ο Υιός του Θεού θρηνείται επί του τάφου. «Πώς Σε κηδεύσω Θεέ μου!»
Ο στολισμός του Επιταφίου σε εξέλιξη, το μοιρολόγι της Παναγιάς άκουσμα λυπητερό που υγραίνει το μάτι, καθώς η καρδιά δακρύζει. Αισθήματα που συγκλονίζουν τα εσώψυχα των χριστιανών , εμπνέουν τούτες οι ώρες στην επανάληψη του χρόνου.
Ο επιτάφιος, η περιφορά, το αντάμωμα των τριών ενοριών στην κεντρική πλατεία στο Πλωμάρι το βράδυ κάθε Μεγάλης Παρασκευής, παράδοση χρόνων και χρόνων, βίωμα βαθιά χαραγμένο στην καρδιά και αξεπέραστο.
Αγία και Μεγάλη Παρασκευή!
Συνήθως γαληνεμένη μέρα, μουντή και βουρκωμένη. Ευωδιασμένη από τα αρώματα της πασχαλιάς, της μαργαρίτας, του χαμομηλιού, του ανθού, της λεμονιάς.
Το κόκκινο της παπαρούνας σε συμφωνία χρωματική με το «τίμιο αίμα», φλόγα απ΄το κερί που στέκει μόνο του αναμμένο στο ξωκλήσι, σημάδι μοναχικής προσευχής, υπόκλισης στο Θείο δράμα.
Το δάκρυ της Παναγιάς κυλά για να ανακουφίσει τα εσώψυχα κάθε βασανισμένης ψυχής.
Κυλά και γίνεται χτύπος χαρμόσυνος, ελπίδα αναστάσιμη»

" Η άκρα ταπείνωση"

Αυτά έγραφα τέτοιες μέρες ένα χρόνο πριν σε δημοσίευμά μου στην τοπική εφημερίδα «Δημοκράτης».
Δεν ξεθωριάζουν στο πέρασμα του χρόνου γιατί είναι κομμάτι του νου και της ψυχής μου.

Είναι ο Άγιος Νικόλαος με τη χορωδία του, η ανάγνωση του "Σήμερον κρεμάται" μπροστά στον Εσταυρωμένο από τα εφηβικά μου χρόνια κάθε Μεγάλη Παρασκευή πρωί, τα παιδιά με τα πανεράκια στα χέρια γεμάτα λουλούδια κατά την ώρα της Αποκαθήλωσης, είναι η μνήμη της λατρεμένης μου γιαγιάς Μαριάνθης ναρχεται με τα χέρια γεμάτα λουλούδια φρεσκοκομμένα , ολόδροσα από τους μπαξέδες . Λουλούδια για να τα βάλουμε σε πανεράκια, να τα κρατήσουμε στα χέρια και να συνοδεύσουμε την περιφορά στον Άγιο Νικόλαο με την αδερφή μου Δέσποινα την ώρα της Αποκαθήλωσης, των "Οτε" σαν ήμασταν μικρά παιδιά ,τα εγκώμια, είναι το αγκάλιασμα από τη ζεστασιά της καρδιάς αγαπημένων προσώπων, είναι οι θύμησες λατρεμένων παντοτινά απόντων.
Όπου και να είμαι , όπου και να βρίσκομαι τούτες τις μέρες ,με ακολουθούν. Είναι ο κόσμος μου , η δροσιά της θαλασσινής αύρας ανάκατη με το άρωμα της πασχαλιάς και των ανθών που ευωδιάζουν τέτοιο καιρό στο Πλωμάρι και φέρνουν το πετάρισμα και την ανατριχίλα στην καρδιά ακόμα και σαν θύμηση μόνο.
Εδώ, ευχαριστώ τον παιδικό φίλο και συμμαθητή μου, Γιάννη Μαλλή, που απλόχερα παραχώρησε τις φωτογραφίες από τους Επιτάφιους στο Πλωμάρι, από το αρχείο του.

Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου

14 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Agapiti moy marian8i, se oloys 8umuzoyn kati apo ta paidika mas xronia, oso gia ayto ton epitafio kai ton stolismo ofiloume pola kai ston adelfo sou.

Μαριάνθη είπε...

Φαίνεσαι ως ανώνυμος, δεν ξέρω αν δεν θέλεις να αποκαλυφθείς και γιατί, πάντως με συγκινείς και σε ευχαριστώ για το σχόλιό σου. Ο αδερφός μου Δημήτρης, ο Δημητράκης μας, έχει τη δική του ιστορία αυτές τις μέρες στον Άγιο Νικόλαο και όχι μόνο. Και είναι ιστορία βαρύνουσας σημασίας για να χωρέσει σε μια απλή αναφορά. Είναι ζωή ολόκληρη, κεφάλαιο μεστό και ξεχωριστό.Την κρατά την ιστορία του σε θρόνο χρυσό μέσα στην καρδιά του.
Να είσαι καλά.
Αν θέλεις γράψε μου ιδιαιτέρως το όνομά σου.
Πάντως και πάλι σε ευχαριστώ.
Καλη Ανάσταση.

Αστοριανή είπε...

...Στη χορωδία της Μ. Παρασκευής!!!
Πως κατάφερνα κι ήμουν μαζί τους, αφού τα μάτια έτρεχαν κι η φωνή έσπαζε;
Αχ! Μαριάνθη μου, γλυκιά, τί χρόνια, και πώς φεύγουν!
Πάντως, όσο και παραδοσιακά να είναι εδώ, το Πάσχα στην Πατρίδα, δεν συγκρίνεται!
Αναστάσιμο φιλί, καλή μου,
Υιώτα-Δημήτρης,
ΝΥ

Yannis Mallis είπε...

Σκόρπιες σκέψεις από το Πλωμάρι.
-Ο “Αβαγιανός” (Lavantula stoechas). Το φυτό. Το μάζεμα. Το δέσιμο. Το μυστικό υπόστρωμα για τη στέρεη τοποθέτηση των λουλουδιών στον επιτάφιο.
-Ο ανταγωνισμός. Οι ενορίες. Η ευγενής άμιλλα. Τα “μυστικά” σχέδια. Καμάρι και υπερηφάνια για τον στολισμό.
-Οι γυναίκες από τις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών να ραντίζουν τον κόσμο και τον επιτάφιο με κολόνια.
-Η λαμπάδα να στάζει στα δάχτυλα. Ω γλυκύ μου έαρ. Οι χορωδίες.
-Οι μυρωδιά των λουλουδιών, η άνοιξη. Η ανάσταση. Στη ψυχή πρώτα.
-Ο παραλιακός δρόμος. Κανείς δεν κλείνει ραντεβού. Όλοι είναι εκεί και συναντιούνται με όλους.
-Φως. Αυτό το φως πάνω από το γαλάζιο της θάλασσας δύσκολα το ξεχνάς.
Όλα είναι δρόμος.

Υ.Γ.
Συγχαρητήρια για την ιστοσελίδα. Είναι μια ήρεμη και όμορφη γωνιά σε ένα αγχώδες διαδίκτυο.

Μαριάνθη είπε...

Γιώτα
κάπου -κάπου θα πετιέστε κανένα Πάσχα στη μικρή σας πατρίδα.Έτσι για να σας τυλίγει η ευλογημένη αύρα.
Βέβαια ο΄ταν την κουβαλάμε μέσα μας στις φλέβες μας και στην ψυχή μας έχει πραγματική αξία...Από ότι βλέπω και στην περίπτωσή σας ισχύει.
Καλή Ανάσταση με τους αγαπημένους σας.

Μαριάνθη είπε...

Τι να πω Γιάννη...
σας βλέπω στο νάρθηκα Μεγάλη Παρασκευή πρωί με το Δημητράκη το Βαρβαγιάννη, το φίλο μας και τώρα Δήμαρχο,να αγωνίζεστε να βάλετε τους αβαγιανούς ώστε να θεμελιώσετε αργότερα τον στολισμό. Θυμάσαι και τον μπαρμπα Αντρέα το Ζέπο;Τον έχοντα το γενικό πρόσταγμα; Τώρα βέβαια πέρασε στα χέρια σας η όλη διαδικασία, μόνο που και συ δε θασαι φέτος να πρωτοστατήσεις στον στολισμό όπως και γω δε θαμαι να αναγνώσω το "Σήμερον κρεμάται" μπροστά στον Εσταυρωμένο Μεγάλη Παρασκευή πρωί.
Οι αβαγιανοί!!!
Τι μου έφερες στο νου...
Και τον αδερφό μου δίπλα στον παπα-Στρατή την ώρα της Αποκαθήλωσης.
Κι αυτός θα λείπει.
Υγεία ναχουμε να βρεθούμε άλλη χρονιά με τα παιδιά μας να κρατούν πανεράκια με λουλούδια. Εσείς με το Βαγγελάκι σας και μεις με τον Παναγιωτάκη και Γιωργάκη ως άξιους συνεχιστές της παράδοσης.
Καλή Ανάσταση
Σε ευχαριστώ για την επίσκεψη.

Μηθυμναίος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Μηθυμναίος είπε...

Όλες οι μοσκοβολιές της Λαμπρής, όλες οι μνήμες της Παράδοσης, όλες οι λεπτομέρειες των αλλοτινών καιρών να σε συντροφεύουν και να σου (ξανα)ξυπνάνε αναμνήσεις.

Καλή και χαρούμενη Ανάσταση Ονείρων να έχετε!

Φιλιά στο Νίκο και στα παιδιά!

Πολύ με συγκίνησαν τα λόγια του Γιάννη...

Μαριάνθη είπε...

Στράτο
ευχαριστούμε από καρδιάς για τα μυρίπνοα λόγια σας, μέρες Λαμπρής.
Ξέρουμε πως και η δική σας αύρα ως αθεράπευτου λάτρη της Μήθυμνας θα πλανιέται εκεί αυτές τις μέρες.
Με την καλή σας Αλεξάνδρα να περάσετε καλά και να χαρείτε τους αγαπημένους σας, παιδιά κι εγγόνια.
Μαριάνθη-Νίκος και η πιτσιρικαρία.

pylaros είπε...

Αγαπητή μου Μαριάνθη,

Οι αναμνήσεις σας απ’ το Πλωμάρι, φορτικά συγκινητικές, θα πρέπει να σας φέρνουν δάκρυα στα μάτια, η κατανυκτική ψαλμωδία του η ζωή πως θνήσκεις…
Φέρνουν σε όλους μας περασμένες στιγμές αθωότητας, σεβασμού προς τα Θεία, κάτι που στη σημερινή εποχή, τουλάχιστον εδώ στα ξένα δεν υπάρχει, όχι μόνο αυτό, αλλά το αίσθημα της Μεγάλης εβδομάδας, του επιτάφιου, η χαρά της Ανάστασης δεν είναι γενικευμένο όπως στην Ελλάδα, «δηλαδή να εορτάζει όλη η Αμερική» αλλά κλείνεται μόνο σε οικογενειακό ή και φιλικό κύκλο όπου με την εκκλησία προσπαθούμε να κρατήσουμε τα έθιμα και την πίστη μας.
Συγχαρητήρια δια την ανάρτησή σας αυτή,

Επίσης δια την δημοσίευση του Αχ! Νάξερα, στο Blog σας χίλια ευχαριστώ
Καλό Πάσχα, Χριστός Ανέστη, είθε η ανάσταση του Κυρίου να φέρει στον κόσμο Ειρήνη και υγεία se σε όλη σας την οικογένεια...
Γαβριήλ Παναγιωσούλης και οικογένεια

Δήμητρα είπε...

Καλή Ανάσταση Μαριανθάκι μου.Φιλί μεγάλο

Μαριάνθη είπε...

Molemou
εύχομαι Καλό Πάσχα και σας επίσης με χαρά που φέρνει χαμόγελο.
Ευχαριστώ για την επίσκεψη.

Μαριάνθη είπε...

Κύριε Γαβριήλ
σας ευχαριστώ για όλα όσα γράφεται.
Καταλαβαίνω αυτό που λέτε για τη διαφορετικότητα του εορτασμού στα ξένα και θέλω να σας πω πως τη σύγχρονη εποχή πια το όπλο μας είναι η οικογενειακή εστία. Μέσα από αυτή θα παλέψουμε για να περάσουμε τις αξίες, τα ιδανικά και ό,τι αγαθό και υπέρτατο θέλουμε στα παιδιά μας.
Εντός οικογενείας θα κριθεί το παιχνίδι. Οπότε και σεις μέσα από τον οικογενειακό και φιλικό κύκλο δίνεται τη μάχη σας και τη δίνεται καλά.
Να είστε όλοι χαρούμενοι.
Με λάμψη στα μάτια και στην καρδιά να πείτε το Χριστός Ανέστη!
Καλό Πάσχα μαζί με την οικογένειά σας.
Έχετε την αγάπη και τους χαιρετισμούς από όλους μας.
Μαριάνθη, Νίκος και παιδιά.

Μαριάνθη είπε...

Σε ευχαριστώ Δήμητρα
και σε σένα με την οικογένειά σου Καλό Πάσχα!!Καλή Λαμπρή και... να απολαύσετε τον οβελία τον σίγουρα περιποιημένο αφού έρχεται από το Μανταμάδο με τη γνωστή παράδοση στην ποιότητα του κρέατος!!
Φιλιά!!