Δευτέρα 21 Σεπτεμβρίου 2009

Σάπων αρωματικός


Θέλω να ταξιδέψουμε χρόνια πίσω,στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου.

Τότε που η ναυτιλία, το εμπόριο και η βιομηχανία ανθούν στο Πλωμάρι.

«…την κοινότητα Ποταμού, ης οι κάτοικοι ευθύς εξαρχής μετ΄απαραμίλλου δραστηριότητος και θαυμασίας νοημοσύνης εις την ελαιοπαραγωγήν, την ναυτιλίαν, το εμπόριον και την βιομηχανίαν επιδοθέντες, κατόρθωσαν εντός βραχέος χρονικού διαστήματος ν΄αναδείξωσιν αυτήν, ως την μάλλον εμπορικήν και βιομηχανικήν πόλιν της νήσου μετά την Μυτιλήνην.» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η «Συνοπτική Ιστορία και Τοπογραφία της Λέσβου» του Οικονόμου Τάξη κατά το 1909.

«Ποταμός» ονομαζόταν το σημερινό Πλωμάρι πριν το 1843 χάρη στον ποταμό Σεδούντα που το διασχίζει και το χωρίζει στα δύο.

Τότε που το Πλωμάρι πέρα από τις ποτοποιίες που παρήγαγαν το φημισμένο ούζο, διέθετε 12 σαπωνοποιεία ,10 ελαιοτριβεία ,1 υδραυλικό αλευροποιείο ,2 πυρηνεργοστάσια και 2 ατμοκίνητα ελαιοτριβεία ταλκ.

Θα παραμερίσω όλα τα άλλα και θα σταθώ στο σαπούνι που κατέχει την πρώτη θέση στην αγορά και ταξιδεύει από τη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο μέχρι τις Ινδίες και τη Μεγάλη Βρετανία αποκτώντας παγκόσμια φήμη για την ποιότητά του που εκτινάσσει την εξαγωγή στα 65 – 70.000 καντάρια περί τα 1889 για να ελαττωθεί στα 30 – 35.000 στα 1909.

Ειδικότερα θα κάνω λόγο για ένα εξαιρετικό σαπούνι, παρασκεύασμα του οίκου αρωματικής σαπωνοποιίας Μεταξά.Το φαρμακευτικό σαπούνι GOUDRON.

Το χαρτί έγινε ένα σώμα με το σαπούνι στο πέρασμα του χρόνου και άφησε τα σημάδια του.

Τα πατήματα του χρόνου και στο χαρτί περιτύλιγματος, το οποίο αναφέρει στο πάνω μέρος:

GOUDRON

Ειδικός σάπων πυτιρίδος και τριχοπτώσεως


Ενώ στο κάτω οι πληροφορίες εξειδικεύονται:

"De savon Dulcifie au Lanoline est garanti et fabrique selon les prescriprions de la pharmacopee

ΧΡΥΣΟΥΝ ΒΡΑΒΕΙΟΝ 1952,53,54

ΧΡΥΣΟΥΝ ΜΕΤΑΛΛΙΟΝ ΑΘΗΝΑΙ 1906

ΒΑΡΟΣ ΚΑΘΑΡΟΣ 80 ΓΡ. ΠΕΡΙΠΟΥ"


Στο πλάι διαβάζουμε την ταυτότητα της επιχείρησης:

ΑΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΑΠΩΝΟΠΟΙΪΑ

ΦΡΙΞΟΣ Α. ΜΕΤΑΞΑΣ

ΠΛΩΜΑΡΙ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

ΟΙΚΟΣ ΙΔΡΥΘΕΙΣ ΤΩ 1892


Πρόκειται λοιπόν για το φαρμακευτικό σαπούνι GOUDRON με τη χαρακτηριστική μυρωδιά και το καφετί χρώμα με τα άριστα αποτελέσματα κατά της τριχόπτωσης και της πυτιρίδας.

Η παραγωγή εκλεκτού σαπουνιού όμως δε σταματά στο GOUDRON.



Μεταξύ άλλων είναι και το αρωματικό σαπούνι πολυτελείας VICTORIA.
Η πολυτελής κασετίνα με το αρωματικό σαπούνι VICTORIA των 90 γρ. έκαστο.

Άποψη του Πλωμαριού από την ενορία της Αγ. Παρασκευής προτού γίνει ο παραλιακός δρόμος,(πριν το 1930), με τα πετρόχτιστα κτίρια και τα φουγάρα ως αδιάψευστοι μάρτυρες του μεγαλείου της βιομηχανικής άνθισης αλλοτινών καιρών.

Τα χρόνια περνούν...
Οι άνθρωποι φεύγουν...
Τα δημιουργήματά τους τις περισσότερες φορές μένουν για να θυμίζουν!!
Όπως θυμάμαι αχνή φιγούρα το Φρίξο Μεταξά να περνά κάθε βράδυ από το μαγαζί μας -το μαγαζί του πατέρα μου- για να αγοράσει τα τσιγάρα του.
Όπως θυμάμαι τις κασετίνες με τα σαπούνια Μεταξά στα ράφια απομεινάρια του εμπορικού τμήματος στο μαγαζί.
Όπως θυμάμαι τη μυρωδιά του GOUDRON κάθε φορά που το χρησιμοποιούσε ο πατέρας μου και μου μιλούσε για την εξαιρετική του ποιότητα.

Τώρα πια οι κασετίνες που απόμειναν, στέκουν ως συλλεκτικά κομμάτια απείραχτα, για να φέρνουν στο νου έργα και ημέρες ανθρώπων μέσα από το άρωμα σαπουνιού...

Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου

17 σχόλια:

Μηθυμναίος είπε...

Όσο περνάν τα χρόνια, Μαριάνθη, όσο προχωρεί και εξελίσσεται η τεχνολογία, εικόνες σαν κι αυτές που μας διηγείσαι θυμίζουν για εμάς παλιές όμορφες στιγμές αλλά δεν ξέρω πόσο θα απορούν τα παιδιά μας διαβάζοντάς τα…

Είναι κι αυτό όπως τα τόσα παραδοσιακά επαγγέλματα που έχουν εξαφανιστεί. Εδώ πάνε να χαθούν τελείως και τα παλιά ελαιοτριβεία που ευτυχώς σε κάποια μουσεία υπάρχουν για να μας θυμίζουν ότι όχι μόνο υπήρξαν αλλά και αναπτύχθηκαν με επιτυχία, όπως και η βιομηχανία Μεταξά στο Πλωμάρι. Όπως και η παρόμοια στη Μήθυμνα των Αδελφών Τρύφωνος.

Θεωρώ πολύ ενδιαφέρουσα την ανάρτησή σου και συνάμα πολύ νοσταλγική.

Αστοριανή είπε...

...μου θύμησες και το πράσινο σαπούνι της μπουγάδας,
Μαριανθάκι μου...
Πώς τα "ξεσκαλίζεις" όλα αυτά, τα αξιόλογα, εύγε σου!
Και, έχει δίκιο, ο Στράτος.
Τα παιδιά!
Αν τελικά θα τα πιστεύουν...
Σε φιλώ,
χαιρετισμούς,
Υιώτα
αστοριανή,
ΝΥ

Μαριάνθη είπε...

Για όσα βιομηχανικά κτίρια Στράτο κατάφεραν να επιβιώσουν στη λεηλασία του χρόνου και των οικονομικοκοινωνικών μεταβολών και να μετατραπούν σε Μουσεία ή κέντρα πολλαπλών χρήσεων -πολιτισμού,είναι ευτύχημα.Ευτυχώς πολλά τα παραδείγματα, όπως χαρακτηριστικά και συ αναφέρεις τη ραφινερία των αδερφών Τρύφωνος που ορθώνεται από το 1936, ένα από τα στολίδια της Μήθυμνας και από τα πρώτα βιομηχανικά κτίρια που μετατράπηκαν σε ξενοδοχείο.
Ας μένουν λοιπόν για να αποπνέουν τα άρωμα κείνων των καιρών του μόχθου,της ανάπτυξης και της προσφοράς.

Μαριάνθη είπε...

Φαντάσου Γιώτα αν δεν πιστεύουν για το αγνό σαπούνι της μπουγάδας πόσο θα πιστέψουν για το ρόλο του σταχτόνερου στην καθαριότητα...!!!
Χαίρομαι που άγγιξε την ευαισθησία σας και σένα και του Στράτου μας τούτη η ανάρτηση και σας ευχαριστώ που μου το λέτε.
Όσο για το πού τα ξετρυπώνω με έκανες και γέλασα αφού αυτή τη φράση την έχω ακούσει κι άλλες φορές για διάφορα δημοσιεύματά μου.Έχω κουσούρι με τα παλιά, με τη ζεστασιά που αποπνέουν και τα έργα και ημέρες ανθρώπων κυρίως και όχι αντικειμένων.Έτσι λοιπόν φέτος το καλοκαίρι ξαναστάθηκα στο χώρο με τέτοιου είδους συλλογές που έχουμε στο Πλωμάρι, ψιλάφισα και ξαναψιλάφισα παλιές φωτογραφίες από το οικογενειακό αρχείο, έκατσα ώρες ανάμεσα σε παλιά βιβλία, παιχνίδια κι ό,τι άλλο μπορούσε να με ταξιδέψει στο χρόνο. Πολλά από αυτά θα τα μοιραστώ λοιπόν μαζί σας στην εξέλιξη της χρονιάς.
Σε φιλώ χαιρετισμούς στο Δημήτρη.

Ελιά Μαϊστρα είπε...

Καλησπέρα
Και μένα μου θύμησες πράγματα συμπατριώτισσα.
Δεν λέω σε κανέναν ότι μερικές φορές όταν με πιάσει νοσταλγία
πλένω με πράσσινο σαπούνι
και ναί ...σταχτόνερο...για να θυμάμαι την ζεστασιά του σπιτιού και του νησιού μου
Να είσαι καλά

anevlavis είπε...

Η συλλογή, η διάσωση και διάχυση στο κοινό στοιχείων από το παρελθόν ενός τόπου, στην ουσία αποτελούν σύνθεση και ανασύσταση της ιστορίας αυτού τόπου.
Μια ακόμη καταπληκτική ανάρτηση και συγχαρητήρια γι' αυτό Μαριάνθη.
Θα έλεγα ακόμη "καλώς ήρθες στο κλαμπ", αλλά εν καιρώ θα καταλάβεις τι εννοώ.

Dennis Kontarinis είπε...

Αγαπητή μου Μαριάνθη.
Αυτό που γενικά ονομάζουμε εξέλιξη είναι, που παρασέρνει τα πάντα στο πέρασμά του και σ΄εμάς, σαν ζητιανιά, αφήνει τις αναμνήσεις.
Πάντως πολύ πετυχημένες αυτές οι αναρτήσεις των περασμένων εποχών και νάσαι καλά που μας χαρίζεις αυτές τις ωραίες στιγμές.
Ντένης

Μαριάνθη είπε...

Καλά κάνει και σε πιάνει η νοσταλγία για ζεστές ανθρώπινες στιγμές ελίτσα από τα παιδικά χρόνια.
Αυτές οι θύμησες αποφορτίζουν τον άνθρωπο από κάθε τι αρνητικό και τον βοηθούν να ανασυνταχθεί, να γεμίσει με ομορφιά την ψυχή του.
Επισκέφτηκα και τους δυο ιστοχώρους σου που αποπνέουν ευαισθησία καλαισθησία και νοσταλγία για τον τόπο σου.
Εγώ σε καλωσορίζω στον δικό μου με χαρά.

Μαριάνθη είπε...

Σε ευχαριστώ για την επίσκεψη και τα καλά σου λόγια anevlavis.Ομολογώ πως ναι, δεν κατανοώ απολύτως το "καλωσόρισες στο κλαμπ" οπότε αναμένω...
Με εντυπωσιάζει ο τρόπος που οριοθέτησες το θέμα από την αρχή.
Να είσαι καλά.
Σε καλωσορίζω!

Μαριάνθη είπε...

"σαν ζητιανιά, αφήνει τις αναμνήσεις"...
Το κρατώ αυτό γιατί μ'αρέσει!
Χαίρομαι που σας άγγιξε κ. Κονταρίνη.
Τυχεροί όσοι έχουν να θυμούνται την καθαριότητα που χάριζε το αγνό σαπούνι που μύριζε πάστρα.

pylaros είπε...

Αγαπητή μου Μαριάνθη,
Και τι δε μου θύμισες με την ιστορία του σαπουνιού.
Όχι δεν το ήξερα ότι υπήρχε Σαπωνοποιϊας στο Πλωμάρι, αλλά θυμάμαι το μοσχοσάπουνο που λέγαμε (Ερμής) που το χρησιμοποιούσαν μόνο οι έχοντες και κατέχοντες, εμείς οι υπόλοιποι σαπούνι Πράσινο, με το πόλεμο ούτε αυτό δεν υπήρχε τότε αναγκαζόμαστε να κάνουμε μόνοι μας σαπούνι με στάχτη, λάδι και ποτάσα έβγαινε ένα χρώμα πρασινοκαφετί.
Σε ένα διήγημα έγραφα ότι λουζόμαστε με πράσινο σαπούνι. κάποιος επιμελητής λοιπόν μου λέει, Όχι δεν υπάρχει σε καμιά λογική να βάλουμε πράσινο, δηλαδή τι εννοεί Πράσινο;
Αχ! εννοεί μια ολόκληρη παιδική ηλίκία, μια ολόκληρη αθώα ζωή ένα μνημόνιο της μνήμης μου, της πρωτεργάτριας που το έφτιαχνε της μάνας μου, εν τέλει έμεινε το Πράσινο...
χαιρετισμούς

Γαβριήλ

Μαριάνθη είπε...

Και μένα τα παιδικά μου χρόνια μυρίζουν πράσινο αλλά και άσπρο αγό σαπούνι κ. Γαβριήλ έστω κι αν το υποτιμούσα. Η μητέρα μου ήξερε και ξέρει αφού ακόμη το χρησιμοποιεί κι ας την ψιλοπειράζουμε τα παιδιά της πως ο κόσμος προόδευσε.
Θυμάμαι που μαζεύαμε τα λάδια που δεν έκαναν πια για τη μαγειρική ώστε να περάσει ο εργάτης από το σαπωνοποιείο να του το δώσουμε για να πάρουμε σαπούνι.
Ευτυχώς και σήμερα ακόμη υπάρχει ιδιώτης σαπωνοποιός στο Πλωμάρι που παρασκευάζει αγνό σαπούνι!!Της μπουγάδας κι όχι μόνο!!!
Πολλούς πολλούς χαιρετισμούς κι εκτίμηση.

~PakKaramu~ είπε...

Pak Karamu reading and visiting your blog and welcome you to follow my blog

Γιώτα Φώτου είπε...

Καλησπέρα Μαριάνθη. Και εμένα με γύρισες στα παιδικά μου χρόνια, τότε που η γιαγιά μου με έλουζε με σαπούνι δικής της παραγωγής και στη συνέχεια περνούσε τα μαλιά μου με ένα ασπράδι αυγού για λάμψη. (το σαπούνι το χαιρόμουν, το αυγό δεν το ήθελα).
Να είσαι καλά.

Μαριάνθη είπε...

PakKaramu
thank you very mutch.

Μαριάνθη είπε...

Σε καλωσορίζω Γιώτα με μεγάλη χαρά!
Τι μου θύμισες και μένα με το αυγό!!!
Ημέρες παιδικής αθωότητας και γονείκής στοργής και φροντίδας.
Να έχεις ένα καλό και δημιουργικό χειμώνα.

Ανώνυμος είπε...

Τέλειο