Έρυ πάλε

Θε να ταξιδέψω, θέλω, Έρυ πάλε
θε να ταξιδέψω, θέλω, δυο μου μάτια
στης Αττάλειας τα νερά (δις)

Με τα ψαριανά καράβια, Έρυ πάλε
με τα ψαριανά καράβια, δυο μου μάτια
που΄ναι άξια στα πανιά (δις)

Γιαλό γιαλό πηγαίναμε κι όλο για σένα λέγαμε          

γιαλό να πας γιαλό να΄ρθείς τα λόγια μου να θυμηθείς                              

Πράσινή μου φεργαδούλα, Έρυ πάλε                                                

πράσινή μου φεργαδούλα, δυο μου μάτια                                            

που τραβάς γιαλό γιαλό(δις)                                                         

Πάρε με και με μάζι σου, Έρυ πάλε                                            

πάρε με και με μάζι σου, δυο μου μάτια                                          

 να τραβώ και γω καημό(δις) 

*********************************************************

Ήθελα να΄ρθω το βράδυ, έρυ πάλε , μ΄έπιασε ψιλή βροχή.                                                 Το θεό παρακαλούσα, έρυ πάλε. Για να σ' εύρω μοναχή. 
Μα ούτε μοναχή σε βρίσκω, έρι πάλε, ούτε με τη μάνα σου 
Μον' σε βρίσκω στο σεργιάνι, έρυ πάλε, με τις φιλενάδες σου.                          

Είσαι γυαλένιος μαστραπάς κι όποιον να δεις τον αγαπάς. 

(για να΄ρθει η απάντηση)

Ας ερχόσουνα ρε ψεύτη, έρυ πάλε, κι ας γινόσουνα παπί 
Είχα ρούχα να σ' αλλάξω, έρυ πάλε, στρώμα για να κοιμηθείς 
Και κορμάκι ν΄ αγκαλιάσεις ώσπου να το βαρεθείς. 
Γυαλί βαστάς γυαλίζεσαι, όμορφα που στολίζεσαι.                                              

Όταν κάνεις το σταυρό σου, έρυ πάλε, κι όταν πας να κοιμηθείς (δις)                         βάλε με στο λογισμό σου, δύο μου μάτια , στ΄όνειρό σου να με δεις.                      

Σε αγαπώ, σε αγαπώ μα δε θα πέσω και υπό (δις)
Άσπρο μου τριανταφυλλάκι, έρυ πάλε, ποιος σε φύτεψε στη γή 
Κι έσκυψα να σε μυρίσω, έρυ πάλε, και μου πήρες τη ψυχή. 
Λεριά - λεριά λεριώνουμαι για σένα παλαβώνουμαι 
Λεριά - λεριά λεριώτισσα, θα κλέψω μια Πλαγιώτισσα.

Οι παραπάνω στίχοι αποτελούν ελάχιστο δείγμα από το "΄Ερυ πάλε".Το"Έρυ πάλε" είναι περιορισμένης διάδοσης και ήταν τραγούδι των κωπηλατών του Αιγαίου. Το συναντάμε με ναυτικό αλλά και με ερωτικό περιεχόμενο.

(Το συναντάμε γραμμένο και "΄Ερι πάλε")Σύμφωνα με την ετυμολογική ερμηνεία που διαβάζουμε στον ομώνυμο ψηφιακό δίσκο που ηχογράφησε ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Αλκαίος"Πλωμαρίου-στον οποίο είχα την τιμή και χαρά να συμμετέχω- σημαίνει "τράβα το κουπί πάλι". Είναι δηλαδή ναυτικό παράγγελμα του επίκωπου προς τους κωπηλάτες.   (ετυμ.Ρ. ερύω, προστ. έρυε, συγκοπή του ε, έρυ και πάλι=πάλε>έρυ πάλε) 

Είναι το λατρεμένο για τους Πλωμαρίτες τραγούδι της Αποκριάς που μέχρι και σήμερα σε όποιο μέρος της γης κι αν βρίσκονται τούτες τις μέρες, το "ξεκλειδώνουν"και το τραγουδούν μέχρι την Καθαρή Δευτέρα για να γεμίσει η ψυχή τους και να χαρούν,παρόλο που στους στίχους του δεν βρίσκουμε λόγια με αποκριάτικο περιεχόμενο. Μετά την Καθαρή Δευτέρα το τραγούδι "κλειδώνει" και δεν ακούγεται τον υπόλοιπο χρόνο. Αν ακουστεί θα φέρει τον περίγελο.

Μια τρελή Αποκριά του 1975, στο πρώτο νηπιαγωγείο Πλωμαρίου. Με αγγίζει για πολλούς λόγους αυτή η τρυφερή φωτογραφία των παιδικών μου χρόνων και κυρίως γιατί είχα την τύχη να βρεθώ, σχεδόν τριάντα χρόνια μετά, μέσα σε αυτή την αίθουσα και ως δασκάλα.

Είμαστε πια στις μέρες της Αποκριάς , του Καρναβαλιού με το γλέντι και τα ξεφαντώματα να κυριαρχούν σε πολλές πόλεις και χωριά. Οι παραδόσεις πάμπολλες, ποικίλες και πιπεράτες στον τόπο μας με τ΄ανάλογα δρώμενα, φαγητά και γλυκά. Μεταμφιέσεις, μασκαρέματα, ζωηρά πειράγματα, κάθε είδους ξέφρενες εκδηλώσεις επιτρέπονται αλλά και επιβάλλονται τούτη την περίοδο προκειμένου ο άνθρωπος να αποφορτιστεί, να εξωτερικεύσεις "τα μέσα του", κάθε σκέψη και πράξη, που τον υπόλοιπο χρόνο μπορεί να θεωρηθεί ανεπίτρεπτη. 

Κάθε τόπος με τις παραδόσεις του.Το χρώμα της ξέφρενης γιορτής μπορεί ναναι διαφορετικό από τόπο σε τόπο, ο σκοπός όμως είναι κοινός. Να διασκεδάσει ο κόσμος, να ξεχάσει έστω και για λίγο  τον νταλκά του, τα προβλήματά του, να ξεδώσει.Σίγουρα πολλοί από μας έχουμε ζήσει και ζούμε το καρναβάλι στις διάφορες εκφράσεις του και με διαφορετικές εκδηλώσεις, ήθη, έθιμα.Λίγο πολύ γνωστά σε όλους. Γιαυτό και διαλέγω να μην αναφερθώ αναλυτικά σε αυτά παρά να δώσω το ρυθμό της Αποκριάς και του Καρναβαλιού στον ιστοχώρο μου με την αναφορά στο "Έρυ πάλε", το παραδοσιακό αποκριάτικο τραγούδι που είναι συνώνυμο του Πλωμαριού.

Καλή Αποκριά!!

Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου