Πέμπτη 27 Ιανουαρίου 2011

Η Κυρά της Σμύρνης !!



Αντένα Νιους, Αθήνα
"Σήμερα είναι μια μεγάλη μέρα για τη Σμύρνη στην Τουρκία. Χιλιάδες κόσμος είναι συγκεντρωμένος έξω από το δημοτικό νεκροταφείο της πόλης. Ήρθαν για να τιμήσουν τη νεκρή. Καθώς λέγεται, ήταν ο άνθρωπος που με αυτοθυσία βοήθησε την πόλη κατά τη μεγάλη καταστροφή και τη σφαγή του 1922....Σήμερα κηδεύεται η Κυρά της Σμύρνης, η Ηλέκτρα Μπακιρτζή, η γυναίκα που με την επιμονή και την υπομονή της κατάφερε μέσα σε λιγότερο από πέντε χρόνια να χτίσει το μεγαλύτερο ορφανοτροφείο της πόλης. Σ΄αυτό στέγασε πάνω από διακόσια παιδιά που είχαν μείνει ορφανά τις ζοφερές εκείνες μέρες."


NBC Αμερική
Ο Τούρκος πρωθυπουργός δήλωσε:
"Σήμερα φεύγει από κοντά μας η γυναίκα που βοήθησε όσο κανένας άλλος την Τουρκία να αναγεννηθεί από την τέφρα της. Τιμούμε τη γυναίκα που στάθηκε δίπλα στα παιδιά μας όσο καμιά άλλη στις δύσκολες ώρες."
Και η ανακοίνωση που εξέδωσε το ελληνικό κοινοβούλιο:
"Ελάχιστοι ίσως άνθρωποι έδρασαν τόσο θαρραλέα και με τέτοια αυταπάρνηση προς το συνάνθρωπο όσο αυτή η Ελληνίδα σε περίοδο κρίσης ανάμεσα στις δυο χώρες. Η Ηλέκτρα Μπακιρτζή, η Κυρά της Σμύρνης, είναι ένας φάρος ανθρωπιάς το φως του οποίου πρέπει να ακολουθούν όλες οι μάνες , όλοι οι άνθρωποι",

διαβάζουμε μεταξύ άλλων, μετά το προλογικό σημείωμα και προτού αρχίσει να πλέκεται ο μυθιστορηματικός ιστός της Κυράς της Σμύρνης του συγγραφέα Θάνου Κονδύλη.


Ηλέκτρα Μπακιρτζή, Χαλίλ Τσεβίκ, Τζον Μάντοξ, Σμύρνη, Μικρασία, Καταστροφή... λέξεις κλειδιά μα και ονόματα τραγικά, πρωταγωνιστές μιας ιστορίας που κάνει πραγματικές καταστάσεις, την ίδια τη ζωή,  να φαίνονται σα μυθιστόρημα.




"Η Κυρά της Σμύρνης" έχει άρωμα νοσταλγικό, προσφέρει στον αναγνώστη το πλεονέκτημα να περπατήσει στους κοσμοπολίτικους δρόμους της Σμύρνης ,να οσφρανθεί τις μυρωδιές της, να ντυθεί στα αρώματα και τα μεταξωτά υφάσματα, να γευτεί τις γεύσεις των μπαχαρικών, να ζήσει τον εμπορικό παλμό κείνης της πόλης της ξεχωριστής, κείνα τα χρόνια τα ευλογημένα πριν την καταστροφή.
Καθώς όμως ο αναγνώστης προχωρά τις σελίδες του βιβλίου  δε γλιτώνει και από τις έντονες συγκινήσεις της μεγάλης καταστροφής, του διωγμού, του άδικου ξεριζωμού. Γίνεται "μάρτυρας "του μεγάλου πόνου, της θηριωδίας που δε χωρά ανθρώπου νους.


"Μα καλά...δεν άκουσες τίποτα για τη σφαγή της Σμύρνης; 
Τι πράγμα; Ποια σφαγή;Εγώ...
Τώρα τα δάκρυα κυλούσαν ποτάμι από τα μάτια του Χαλίλ...
Έγινε χαλασμός κόσμου λοχαγέ! Χαλασμός κόσμου σου λέω!
Τους σκότωσαν ...όλους;Όλους;, ρώτησε με αγωνία ο Χαλίλ.
Έτσι άκουσα. Ρώτα όποιον θες...Μερικοί στρατιώτες που ήρθαν από τη Σμύρνη είπαν ότι δεν έχει μείνει τίποτα ζωντανό, ούτε ζώο ούτε άνθρωπος...εκτός από σας, τους Τούρκους της πόλης εννοώ....
Χαλίλ...στη Σμύρνη ἐγινε έγκλημα...Το αίμα ρέει σαν νερό εδώ και μέρες...Τίποτα δεν έμεινε, Χαλίλ, τίποτα πια..."

Κι ύστερα έρχεται η κάθαρση, τα χρόνια και γεγονότα που τρέχουν στη σύγχρονη εποχή για να ολοκληρωθεί με περίσσια τέχνη το μυθιστόρημα.
Καθώς το διάβαζα έκανα τη σκέψη πως η δομή του μου φέρνει στο νου τον ορισμό της αρχαίας τραγωδίας. Έντονα συναισθήματα , συγκλονιστικές καταστάσεις , κορύφωση αισθημάτων και μετά η λύτρωση.
Ισχυρές οι συγκινήσεις, ζωντανή η γραφή.
Κι άλλες πάλι φορές είχα την αίσθηση πως ο συγγραφέας ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί προκειμένου να κρατήσει τις ισορροπίες. 
Σμύρνη του 1922 λοιπόν!!!
 Μια νεαρή κοπέλα η Ηλέκτρα Μπακιρτζή γόνος αρχοντοοικογένειας περιπλανιέται στα ερείπια της κατεστραμμένης πόλης για να μαζέψει ορφανά και να τα περιθάλψει.
Εκεί γνωρίζει και τον παθιασμένο έρωτα στο πρόσωπο του Ελληνοαμερικάνου δημοσιογράφου Τζον Μάντοξ, όντας κρυφοπαντρεμένη με τον Τούρκο σωτήρα της και συνοδοιπόρο των παιδικών της χρόνων, αξιωματούχο Χαλίλ. Συγκρούεται η λογική με το συναίσθημα,με το καθήκον! Και η Ηλέκτρα, η αρχόντισσα αποφασίζει...

 "Η Κυρά της Σμύρνης" κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός και έχει πλέον αλλάξει τον τίτλο σε:
"Η αρχόντισσα της Σμύρνης"
 
             Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου 



20 σχόλια:

ΓΙΑΝΝΑ είπε...

Καλησπερα Μαριανθη.Επειδη εγω διαβαζω ιστορια της συγχρονης Ελλαδας βρισκω πολυ ενδιαφερον το θεμα του βιβλιου.Μενει να αποδειχτει οτι η συγγραφεας εχει ασχοληθει με το θεμα της τοσο σοβαρα οσο του αξιζει.

Αστοριανή είπε...

Μαριάνθη μου,
ακούραστη...
όλο και κάτι καινούριο για μένα!
Βέβαια, ο παππούς μου, ο Χρήστος Σπανός, είχε πολεμήσει εκεί... γυρίζοντας με ένα όπλο που είχε κλείσει το ...στόμα του από τον τρόμο (!)...
μα το βιβλίο δεν το γνώριζα.
Καλοτάξιδο,
φιλιά από την κατάλευκη Νέα Υόρκη,
Υιώτα

Dennis Kontarinis είπε...

Αγαπητή μου Μαριάνθη.
Φαίνεται για μια σοβαρή δουλιά και ένα αξιόλογο βιβλίο.
Έχω ασχοληθεί πάρα πολύ με την ιστορία εκείνης της συγκεκριμένης εποχής.
Θα προσπαθήσω να το προμηθευτώ
Νάσαι καλά
Ντένης

pylaros είπε...

Αγαπητή μου Μαριάνθη,
Φαίνεται αξιόλογο βιβλίο, έχω διαβάσει άλλα βιβλια για την καταστροφή της Σμύρνης, για την Μικρασιατική καταστροφή, προπαντός τα αίτια αυτής της καταστροφής που ξερίζωσαν τους Έλληνες Ιονες από τις πατρογονικές τους εστίες.
Μια άλλη συγγραφέας μου διαφεύγει τ' όνομά της έχει γράψει και το 'Ματωμένα χώματα' εξιστορεί τα καθέκαστα καθώς και η Θέα Θάλο που έγραψε ένα βιβλίο στα αγγλικά
Not even My name, έχει μεταφραστεί και στα Ελληνικά (Ούτε το όνομά μου) αυτή την ξέρω προσωπικά όλα αυτά γράφουν για τον ξεριζωμό του Ελληνισμού.

Σήμερα ξεχιόνιζα όλη μέρα, τα χιόνια είναι βουνό στην αυλή μου στον κήπο στο πεζοδρόμιομ, δεν υπάρχει ελπίδα καμιά και περιμένουν κι άλλο.
Ξεχιόνιζα για να ανοίξω δρομάκια αλλά τα χιόνια που θα τα πετάξω αφού απαγορεύεται στον δρόμο.
Ο κηπος η Αυλή το μισό πεζοδρόμιο εχουν γεμίσει...
Μάλλον θα κάνω igloo...
χαιρετισμούς

Γαβριήλ

Μηθυμναίος είπε...

Έχουν αυτή την ιδιαίτερη έλξη τα βιβλία που κάνουν αναφορά στη Σμύρνη και φυσικά στην καταστροφή της και κατ’ επέκταση σε ιστορίες που γεννήθηκαν στα χρόνια εκείνα. Είναι, νομίζω, πως πολλών –πάρα πολλών- οι ρίζες είναι από εκείνα τα μέρη.

Τελικά κι εδώ… βιβλιοφάγος, φίλη μου!

Μαριάνθη είπε...

Γιάννα πολύ χαίρομαι που πέρασες. Και ποιον δεν αγγίζει αυτό το θέμα!!!Και σίγουρα για σένα αφού όπως λες διαβάζεις ιστορία και είναι στα ενδιαφέροντά σου , πιστεύω πως θα αποτελέσει μια νέα αναγνωστική πρόκληση.
Καλό Σαββατοκύριακο.

Μαριάνθη είπε...

Γεια σου Γιώτα μου!!
Φαντάζομαι θα έχεις ιστορίες να θυμάσαι από τον παππού σου. Η Μικρασία και τα αγιασμένα της χώματα δεν άφησαν κανέναν αδιάφορο. Πόσο μάλλον αυτούς που πολέμησαν και τα υπερασπίστηκαν.

Μαριάνθη είπε...

Σίγουρα κ. Ντένη θα ξέρεις πολλά λοιπόν αφού έχεις ασχοληθεί. Εύχομαι να σου αρέσει και το βιβλίο σε περίπτωση που το διαβάσεις.
Καλό Σαββατοκύριακο,χαιρετισμούς και στην κ. Νίκη.

Μαριάνθη είπε...

Τα Ματωμένα Χώματα που λες κ. Γαβριήλ τα έχει γράψει η Διδώ Σωτηρίου. Τι να πούμε και γιαυτό το μεγάλο έργο!!!Τρέμω σύγκορμη άμα φέρω στο νου μου τα αμελέ ταμπουρού-τάγματα εργασίας.
Το βιβλίο της γνωστής σου συγγραφέα δεν το γνωρίζω. Είναι σίγουρα κι αυτό ένα από τα πάμπολλα που γράφτηκαν για να αγγίξουν το θέμα...
Να είσαι καλά πάντως με έκανες και γέλασα με το θέμα χιόνι !!!Είναι κι αυτό μια περιπέτεια της καθημερινότητας τελικά εκεί. Εδώ φαντάζει ονειρικό.Παραμυθένιο. Εμένα τα αγοράκια φαγώνονται να με ρωτούν πότε θα χιονίσει, άσε που έχουν καλομάθει και μας ζητούν να τους πάμε σε χιονοδρομικό. Καλά να περάσετε όλοι το Σαββατοκύριακο. Χαιρετισμούς.

Μαριάνθη είπε...

Θέλγει το θέμα Στράτο. Πολύ σωστά το οριοθέτησες. Έχει πόνο , έχει καημό μα έχει και γοητεία.
Όσο για την τελευταία φράση με έκανες και γέλασα. Να σαι καλά φίλε μας χαιρετισμούς ιδιαίτερους στην Αλεξάνδρα.

Unknown είπε...

Μαριάνθη μου,
εμένα η ιστορία αυτής της πόλης, της Σμύρνης με κομπιάζει αβάσταχτα.
Ξέρεις δεν μπορώ να το δω σαν Ιστορία ... βλέπω μόνο την τραγωδία.

Καλή σου νύχτα γλυκιά μου

Μαριάνθη είπε...

Μεγάλο το δίκιο σου meggie μου...
Μεγάλος κι ο σπαραγμός
Το δάκρυ που δε στεγνώνει σαν τα φέρει ο νους
Θα σου εξομολογηθώ τούτο γιατί με άγγιξαν τα λόγια σου.
Παρόλο που είμαι από τόπο αντικρινό στη Μικρασία, τόπο που δέχτηκε και αγκάλιασε τους ξεριζωμένους του μεγάλου διωγμού, σχέση δεν έχω. Και εννοώ πως ρίζα μικρασιάτικη δεν έχω.Δεν ξέρω όμως τι συμβαίνει και είμαι παθιασμένη με το θέμα. Τόσο που αγοράζω όποιο βιβλίο αναφέρεται σχετικά,(ιστορικά, μυθιστορήματα, λευκώματα, μαγειρικές...)και τα ράφια γεμίζουν. Τόσο που η αδερφή μου με πήρε στο ψιλό και κάποια στιγμή μου είπε το περίφημο:"Ξέρεις Μαριάνθη υπάρχουν και άλλα βιβλία εκτός απ΄αυτά που αναφέρονται στη Μικρασία"...
Νιώθω όπως σου είπα και πριν να παθιάζομαι, υποφέρω όσο αναλογίζομαι την καταστροφή που δεν έζησα εννοείται αλλά την πληροφορήθηκα.
και ένα τελευταίο:Για μια εβδομάδα έκλαιγα όταν στην τρίτη Λυκείου το 1988 διαβάζοντας Ιστορία Δέσμης για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο έφτασα και διάβασα το κεφάλαιο Μικρασιατική καταστροφή.
Καλό Σαββατοκύριακο.

Γιαγιά Αντιγόνη είπε...

Δυο θείες του πατέρα μου, του ξεριζωμού, ίσως ήταν η αφορμή να αγαπήσω τόσο πολύ αυτή τη χρονική περίοδο.
Ξεκινώντας από την Δ.Σωτηρίου "Οι νεκροί περιμένουν" έκδοση του '62 και συνεχίζοντας... όλα στην αράδα.. κιτρινισμένες σελίδες από τις πρώτες εκδόσεις πάντα.

Την καλημέρα μου σε όλους!

magda είπε...

Πάντα ο,τι έχει σχέση με την Σμύρνη με συγκινεί και μου φέρνει δάκρυα,
γιατί εκεί είχα παππού και γιαγιά που δεν γνώρισα ποτέ....
Η Σμύρνη ήταν σπουδαία κοιτίδα πολιτισμού !!
Ευχαριστώ
Μάγδα

marilia είπε...

Μου το 'χουν κάνει δώρο, πριν λίγο καιρό, αλλά ακόμα δεν το 'χω διαβάσει. Η αλήθεια όμως... ανυπομονώ!

Μαριάνθη είπε...

Όλα στην αράδα και καλά φυλαγμένα στης καρδιάς τα φύλλα Αντιγόνη...
Χάρηκα που πέρασες. Πάντα πολύτιμη παρέα.
Καλή Κυριακή να περάσεις.

Μαριάνθη είπε...

Και γω σε ευχαριστώ Μάγδα που κάνεις λόγο τα εσώψυχά σου. Καλά να είσαι και να μην ξεχνάμε.

Μαριάνθη είπε...

Τι περιμένεις marilia ξεκίνα το.
Φιλιά και όταν το διαβάσεις μου λες τη γνώμη σου.

Μαίρη (Ginger) είπε...

Σ'ευχαριστώ που μου μίλησες γι'αυτό το βιβλίο καλή μου. Ειναι τώρα μερικά χρόνια που έχει μεγάλη σημασία γιά μένα αυτή η πλευρά της γενιάς μου (απ'τη μαμα της μαμάς μου, οι άλλες πλευρές είναι η Κεφαλονιά, η Καλαμάτα και η Υδρα). Εχω την ανάγκη να συλλέγω κάθε σχετικό βιβλίο. Μερικά από αυτά είναι Μαρμαρωμένη Ρωμιοσύνη, Αγνοούμενος στη Σμύρνη, Θεανω η Λυκαινα της Πολης, Σμύρνη Αγάπη μου. Τώρα μπαίνει κι αυτό στη λίστα μου γιά να το αποκτήσω όταν κατέβω το καλοκαίρι στην Ελλάδα. Φιλιά και καλή σου Κυριακη.

Μαριάνθη είπε...

Να που μοιραστήκαμε τις γνώσεις μας για κάποιους τίτλους. Απ΄όσα αναφέρεις άλλα γνωρίζὤ άλλα όχι. Κανένα δεν έχω διαβάσει όμως. Θα τα ψάξω και θα επιλέξω. Σε ευχαριστώ λοιπόν