Η Κυρά της Σμύρνης !!

Αντένα Νιους, Αθήνα
"Σήμερα είναι μια μεγάλη μέρα για τη Σμύρνη στην Τουρκία. Χιλιάδες κόσμος είναι συγκεντρωμένος έξω από το δημοτικό νεκροταφείο της πόλης. Ήρθαν για να τιμήσουν τη νεκρή. Καθώς λέγεται, ήταν ο άνθρωπος που με αυτοθυσία βοήθησε την πόλη κατά τη μεγάλη καταστροφή και τη σφαγή του 1922....Σήμερα κηδεύεται η Κυρά της Σμύρνης, η Ηλέκτρα Μπακιρτζή, η γυναίκα που με την επιμονή και την υπομονή της κατάφερε μέσα σε λιγότερο από πέντε χρόνια να χτίσει το μεγαλύτερο ορφανοτροφείο της πόλης. Σ΄αυτό στέγασε πάνω από διακόσια παιδιά που είχαν μείνει ορφανά τις ζοφερές εκείνες μέρες."


NBC Αμερική
Ο Τούρκος πρωθυπουργός δήλωσε:
"Σήμερα φεύγει από κοντά μας η γυναίκα που βοήθησε όσο κανένας άλλος την Τουρκία να αναγεννηθεί από την τέφρα της. Τιμούμε τη γυναίκα που στάθηκε δίπλα στα παιδιά μας όσο καμιά άλλη στις δύσκολες ώρες."
Και η ανακοίνωση που εξέδωσε το ελληνικό κοινοβούλιο:
"Ελάχιστοι ίσως άνθρωποι έδρασαν τόσο θαρραλέα και με τέτοια αυταπάρνηση προς το συνάνθρωπο όσο αυτή η Ελληνίδα σε περίοδο κρίσης ανάμεσα στις δυο χώρες. Η Ηλέκτρα Μπακιρτζή, η Κυρά της Σμύρνης, είναι ένας φάρος ανθρωπιάς το φως του οποίου πρέπει να ακολουθούν όλες οι μάνες , όλοι οι άνθρωποι",

διαβάζουμε μεταξύ άλλων, μετά το προλογικό σημείωμα και προτού αρχίσει να πλέκεται ο μυθιστορηματικός ιστός της Κυράς της Σμύρνης του συγγραφέα Θάνου Κονδύλη.


Ηλέκτρα Μπακιρτζή, Χαλίλ Τσεβίκ, Τζον Μάντοξ, Σμύρνη, Μικρασία, Καταστροφή... λέξεις κλειδιά μα και ονόματα τραγικά, πρωταγωνιστές μιας ιστορίας που κάνει πραγματικές καταστάσεις, την ίδια τη ζωή,  να φαίνονται σα μυθιστόρημα.




"Η Κυρά της Σμύρνης" έχει άρωμα νοσταλγικό, προσφέρει στον αναγνώστη το πλεονέκτημα να περπατήσει στους κοσμοπολίτικους δρόμους της Σμύρνης ,να οσφρανθεί τις μυρωδιές της, να ντυθεί στα αρώματα και τα μεταξωτά υφάσματα, να γευτεί τις γεύσεις των μπαχαρικών, να ζήσει τον εμπορικό παλμό κείνης της πόλης της ξεχωριστής, κείνα τα χρόνια τα ευλογημένα πριν την καταστροφή.
Καθώς όμως ο αναγνώστης προχωρά τις σελίδες του βιβλίου  δε γλιτώνει και από τις έντονες συγκινήσεις της μεγάλης καταστροφής, του διωγμού, του άδικου ξεριζωμού. Γίνεται "μάρτυρας "του μεγάλου πόνου, της θηριωδίας που δε χωρά ανθρώπου νους.

"Μα καλά...δεν άκουσες τίποτα για τη σφαγή της Σμύρνης; 
Τι πράγμα; Ποια σφαγή;Εγώ...
Τώρα τα δάκρυα κυλούσαν ποτάμι από τα μάτια του Χαλίλ...
Έγινε χαλασμός κόσμου λοχαγέ! Χαλασμός κόσμου σου λέω!
Τους σκότωσαν ...όλους;Όλους;, ρώτησε με αγωνία ο Χαλίλ.
Έτσι άκουσα. Ρώτα όποιον θες...Μερικοί στρατιώτες που ήρθαν από τη Σμύρνη είπαν ότι δεν έχει μείνει τίποτα ζωντανό, ούτε ζώο ούτε άνθρωπος...εκτός από σας, τους Τούρκους της πόλης εννοώ....
Χαλίλ...στη Σμύρνη ἐγινε έγκλημα...Το αίμα ρέει σαν νερό εδώ και μέρες...Τίποτα δεν έμεινε, Χαλίλ, τίποτα πια..."

Κι ύστερα έρχεται η κάθαρση, τα χρόνια και γεγονότα που τρέχουν στη σύγχρονη εποχή για να ολοκληρωθεί με περίσσια τέχνη το μυθιστόρημα.
Καθώς το διάβαζα έκανα τη σκέψη πως η δομή του μου φέρνει στο νου τον ορισμό της αρχαίας τραγωδίας. Έντονα συναισθήματα , συγκλονιστικές καταστάσεις , κορύφωση αισθημάτων και μετά η λύτρωση.
Ισχυρές οι συγκινήσεις, ζωντανή η γραφή.
Κι άλλες πάλι φορές είχα την αίσθηση πως ο συγγραφέας ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί προκειμένου να κρατήσει τις ισορροπίες. 
Σμύρνη του 1922 λοιπόν!!!
 Μια νεαρή κοπέλα η Ηλέκτρα Μπακιρτζή γόνος αρχοντοοικογένειας περιπλανιέται στα ερείπια της κατεστραμμένης πόλης για να μαζέψει ορφανά και να τα περιθάλψει.
Εκεί γνωρίζει και τον παθιασμένο έρωτα στο πρόσωπο του Ελληνοαμερικάνου δημοσιογράφου Τζον Μάντοξ, όντας κρυφοπαντρεμένη με τον Τούρκο σωτήρα της και συνοδοιπόρο των παιδικών της χρόνων, αξιωματούχο Χαλίλ. Συγκρούεται η λογική με το συναίσθημα,με το καθήκον! Και η Ηλέκτρα, η αρχόντισσα αποφασίζει...

 "Η Κυρά της Σμύρνης" κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός και έχει πλέον αλλάξει τον τίτλο σε:
"Η αρχόντισσα της Σμύρνης"
 

             Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου