Σάββατο 10 Μαρτίου 2012

Δόμνα Σαμίου



"Γιαυτή την Ελλάδα κλαίω... γιαυτά τα πλούτη που μας στερούν τη φυσική τους παρουσία. "
έγραψα ως σχόλιο στον τοίχο μου στο facebook καθώς πληροφορήθηκα την εκδημία από της Δόμνας Σαμίου. Της γυναίκας σύμβολο της ελληνικής μουσικής παράδοσης.
Η Δόμνα Σαμίου "έφυγε" , θα λείψει από τούτο τον κόσμο ως παρουσία φυσική, μα θα παρίσταται περίφημα μέσα από το τεράστιο μουσικό έργο που μας κληροδοτεί.
Τούτα τα χρόνια που η κοινωνία των Ελλήνων ασφυκτιά και αποστρέφεται πρόσωπα του δημόσιου βίου , για τη Δόμνα Σαμίου υποκλίνεται και ταράζεται απ΄το φευγιό της. Αυτό φάνηκε από τις πρώτες ώρες που άρχισε να γνωστοποιείται πως η κορυφαία της ελληνικής μουσικής παράδοσης δεν είναι ανάμεσά μας.


Την ελάχιστη αυτή αναφορά θα κλείσω με μια μικρή παρουσίαση του βιογραφικού της.
Η Δόμνα Σαμίου γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1928 στην Καισαριανή της Αθήνας. Οι γονείς της ήταν μικρασιάτες πρόσφυγες από το Μπαϊντίρι, χωριό της περιοχής της Σμύρνης. H μητέρα της ήρθε στην Ελλάδα το 1922, ο πατέρας της, αιχμάλωτος στρατιώτης, λίγο αργότερα, με την Ανταλλαγή. Έζησε τα παιδικά της χρόνια μέσα στις απάνθρωπες αλλά παράλληλα πολύ ανθρώπινες και αλληλέγγυες συνθήκες της προσφυγιάς, κι εκεί απέκτησε τα λαϊκά ερείσματα της προσωπικότητάς της και την ατόφια συμμετοχικότητά της. Στο περιβάλλον αυτό είχε τα πρώτα μουσικά της ακούσματα απ’ τα οποία και πήγασε η αγάπη της για την παραδοσιακή μουσική.


Σε ηλικία 13 ετών η Δόμνα Σαμίου έχει την πρώτη διδακτική επαφή με τη βυζαντινή και τη δημοτική μουσική αλλά και με τη λογική της επιτόπιας έρευνας, μαθητεύοντας κοντά στον Σίμωνα Καρά, στο «Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής», ενώ παράλληλα φοιτά στο νυχτερινό Γυμνάσιο.


Ως μέλος της χορωδίας του Σίμωνα Καρά αρχίζει η σχέση της και με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας/Ε.Ι.Ρ όπου αργότερα, το 1954, προσλαμβάνεται στο Τμήμα Εθνικής Μουσικής. Από τη θέση αυτή γνωρίζει τους σημαντικότερους λαϊκούς μουσικούς, οι οποίοι την εποχή εκείνη της εσωτερικής μετανάστευσης συρρέουν στην Αθήνα απ’ όλες τις περιοχές της Ελλάδας, και τους οποίους το ΤΕΜ ηχογραφεί για τις εκπομπές του. Έτσι η Δόμνα εξοικειώνεται με όλα τα τοπικά μουσικά ιδιώματα. Παράλληλα κάνει μουσική επιμέλεια σε εκδόσεις δίσκων, θεατρικές εκπομπές, κινηματογραφικές ταινίες. Το 1963 αρχίζει τα ταξίδια της στην επαρχία για επιτόπιες καταγραφές και συγκέντρωση μουσικού υλικού για το προσωπικό της αρχείο με δικά της μηχανήματα.Το 1981 ιδρύεται ο Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής - Δόμνα Σαμίου με σκοπό την διάσωση και προβολή της παραδοσιακής μουσικής και κυρίως την έκδοση δίσκων και τη διοργάνωση εκδηλώσεων με αυστηρές επιστημονικές και ποιοτικές προδιαγραφές, μακρυά από τις απαιτήσεις των εμπορικών εταιριών.


Το έργο της ξεπερνά πια τα ελληνικά σύνορα. Εκδίδονται δίσκοι της στη Γαλλία και τη Σουηδία. Επί σαράντα περίπου χρόνια πραγματοποιεί σειρά συναυλιών από την Αυστραλία μέχρι τη Νότια Αμερική που όχι μόνο συγκινούν τους Έλληνες της Διασποράς αλλά και αποκαλύπτουν στους ξένους μια ποιοτική «ελληνική μουσική δίχως μπουζούκι», όπως γράφτηκε σε κάποια κριτική συναυλίας της στη Σουηδία.


Στο εσωτερικό της Ελλάδας οι εμφανίσεις της σε συναυλίες κάθε είδους και με κάθε αφορμή είναι αναρίθμητες καθώς και οι τιμητικές προσκλήσεις και τα αφιερώματα, όπως π.χ. η επετειακή παράσταση για τα 70 της χρόνια: «Η Δόμνα Σαμίου στο Μέγαρο Μουσικής: η γνωστή και άγνωστη Δόμνα», τον Οκτώβριο του 1998.


Για τις ποικίλες δραστηριότητες της συνεργάζεται με τους πιο καταξιωμένους Έλληνες και ξένους μουσικούς, μουσικολόγους, λαογράφους, εθνομουσικολόγους αλλά και διδάσκει, μυεί και αναδεικνύει πρωτόβγαλτους νέους καλλιτέχνες. Aπό το 1994 δίνει μαθήματα δημοτικού τραγουδιού για ενήλικες στο Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Οργάνων της Αθήνας. Πάμπολλες είναι επίσης οι πρωτοβουλίες της και έμπρακτη και ανιδιοτελής η προσφορά της σχετικά με την βελτίωση της μουσικής εκπαίδευσης των παιδιών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, αίτημα παιδαγωγικά πρωταρχικό και επιτακτικό κατά την ίδια.


Απονομή μεταλλίου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλο το 2005. 

Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου

12 σχόλια:

Summertime Blues είπε...

μια άξια γυναίκα.
καλή Κυριακή να έχεις.

pylaros είπε...

Επισκέπτης στην Αθήνα οικογενειακώς, συναντηθήκαμε με φίλους στην Πλάκα και μας πήγε να δούμε κάπου κοντά στην ακρόπολη τη Δόμνα Σαμίου, με τα τραγούδια της και το χορευτικό της
Εποχή θα πρέπει να ήτα 10ετία του 1970 ή 80

Ας είναι Αιωνία της η μνήμη.

χαιρετώ

Γαβριήλ

Μηθυμναίος είπε...

Φεύγουν ένας ένας, Μαριάνθη. Φτωχαίνει ο επάνω κόσμος... πλουταίνει ο κάτω...

Πόσοι έφυγαν τώρα τελευταία... για σκέψου...

Effie's Sweet Home Designs είπε...

ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΜΟΥ ,
ΚΑΛΟ ΤΗΣ ΤΑΞΙΔΙ.....
Η ΔΟΜΝΑ ΕΖΗΣΕ ΠΛΟΥΣΙΑ! ΚΑΙ ΕΝΝΟΩ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ.... ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ, ΙΔΙΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΚΕΣ ΜΟΥ....ΤΟ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟ; ΠΑΡΕΜΕΙΝΕ ΑΠΛΗ ΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ....
ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΜΟΥ ΣΕ ΦΙΛΩ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ!

ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ είπε...

Τέτοιες σtιγμές τα λόγια ε;iναι φτωχά...
Επαναλαμβάνω απλά το σχόλιό μου στο dyosmaraki:
"Φτωχαίνουμε πνευματικά και ποιοτικά...
Ευλογία, χαρά και τιμή μας που αξιωθήκαμε στις μέρες τις δικές μας αυτών των αξιοπρεπών παρουσιών αλλά και ακουσμάτων"

Καλό της ταξίδι,

Φιλί και Γλάρένιες αγκαλιές

Αστοριανή είπε...

...ήμουν στην Αθήνα
όταν
ο Π. της Δ. , κ. Κ. Στεφανόπουλος
της απένειμε το μετάλλιο
Ρώτησα, και μου εξήγησαν όλα αυτά τα θαυμαστά που είχε κάνει!
Θα έπρεπε να την τιμήσουν και στην ημέρα της Γυναίκας...
Εύγε της... Άφησε σπουδαία κληρονομιά.
Μαριάνθη μου,
Σας φιλώ,
Υιώτα, Αστοριανή, ΝΥ

Μαριάνθη είπε...

Σε ευχαριστώ που πέρασες summertime blues και σε καλωσορίζω!! !))

Μαριάνθη είπε...

Πολλά τα κληροδοτήματα που μας αφήνει κύριε Γαβριήλ οπότε και θα παραμένει στη θύμηση όλων η Δόμνα Σαμίου , της παράδοσης.
Καλή Κυριακή.

Μαριάνθη είπε...

Είδες Στράτο τώρα τελευταία ο κόσμος του πολιτισμού έχει τάση αναχωρητική. Όλοι ψηλά θα μαζευτούν ν΄αρχίσουν το τραγούδι.
Πολλούς χαιρετισμούς, καλή Κυριακή.

Μαριάνθη είπε...

Πλούσια, πλουσιότατα θα έλεγα για να συμφωνήσω μαζί σου καλή μου Έφη. Ευτυχώς που υπάρχουν κι αυτοί οι ωραίοι διακεκριμένοι Έλληνες.
Φιλιά πολλά!!!!

Μαριάνθη είπε...

Γλαρένια φαίνεται πως πίκρανε πολλούς αυτή η απώλεια. Κλόνισε και τάραξε...
Να είσαι καλά, μη χάνεσαι...

Μαριάνθη είπε...

Άσε Γιώτα μου...από τιμές πια στην Ελλάδα!!! Αποδίδονται εκεί που πρέπει μην ανησυχείς...χαχα!!!
Γιώτα μου η Δόμνα Σαμίου είχε φήμη και τιμημένη υστεροφημία. Αυτό λέει πολλά...
Φιλάκια!!!