Οι φωτιές τ΄Αη-Γιάννη

                       ''Έφυγον κακόν, εύρον άμεινον"

Έπρεπε να ακούσω:"Μας δίνετε το στεφάνι;" για να συνειδητοποιήσω πως έφτασε τ΄Αη-Γιάννη.

24 Ιουνίου. Το ημερολόγιο σημειώνει «Γενέθλιον Ιωάννου του Προδρόμου» και με αυτό συνδέονται τα αρχαία έθιμα που έχουν σχέση με τις θερινές τροπές του ηλίου. Πρώτη επίσημη του Καλοκαιριού στο ημερολόγιο και αποβραδίς στις 23, το κάψιμο των στεφανιών.

Καθώς είχα απορροφηθεί στο να θαυμάζω την κρυστάλλινη μινιατούρα, άκουσα τη ζωηρή φωνή μιας παρέας πιτσιρικάδων και σηκώνοντας το βλέμμα τους είδα γελαστούς στο κατώφλι του καταστήματος. Στα χέρια τους κρατούσαν ήδη ξερά στεφάνια που κρέμονταν σε χρωματιστές κορδελίτσες.
Ξαφνιαστήκαμε και αυθόρμητα χαμογελάσαμε. Συμμεριστήκαμε τον ενθουσιασμό τους κι η καταστηματάρχης ξεκρέμασε το στεφάνι για να τους το προσφέρει.

Μου΄ρθαν τότε στο νου κάποια χρόνια πίσω, που στα τρίστρατα και τις πλατείες, κάθε παραμονή τ΄Αη-Γιάννη, χαλούσε ο κόσμος από το κάψιμο των στεφανιών.

«Να ανάψει η φωτιά, να ξορκιστεί το κακό», έλεγαν οι γιαγιάδες που με τ΄αναδιπλωμένα βρακιά κάθονταν στα σκαλάκια και με λαχτάρα καμάρωναν τους νιους καθώς πηδούσαν πάνω από τις αναμμένες φωτιές. Γινόταν το «Αγ΄στρου, μπουγιαγ΄στρου»ξορκιζόταν δηλαδή το κακό( άγ΄στρου < άγος=μίασμα) με τη βοήθεια της φωτιάς(εμπυριάζω).

Η φωτιά ανάβει, το κακό ξορκίζεται!

Ο ήλιος παίρνει τη θερινή του τροπή και η παράδοση θέλει εξαγνισμό, ξόρκισμα του κακού με τη δύναμη της φωτιάς. Έτσι, ξημέρωνε του Αη-Γιάννη με την πρώτη καλοκαιρινή, που σήμαινε για τα χρόνια τα παλιά ξεκίνημα στα μπάνια της θάλασσας.

Το΄θελε τότε η παράδοση για τους θαλασσινούς της Μελίντας να αρχίζουν τα μπάνια τους αφού παρακολουθούσαν την πρωινή Θεία Λειτουργία στον Αη-Γιάννη. Ύστερα κατέβαιναν στη θάλασσα φορώντας στεφάνια στο κεφάλι και λυγαριά στη μέση για να΄ναι γεροί και σιδερένιοι όλο το χρόνο. Έριχναν τα στεφάνια στη θάλασσα κι εκείνη έπαιρνε μαζί τους πόνους και τις αρρώστιες. Συνέχιζαν τότε το γλέντι με μεζέδες, ούζο και μουσική στα καφενεδάκια της παραλίας.

Η μαγευτική παραλία της Μελίντας στο Πλωμάρι

Μπορεί και να μη γράφονταν τούτες οι αράδες σα δεν άκουγα την πιτσιρικοπαρέα. Και δεν είναι μόνο το χαμόγελο που έφεραν στα χείλη αλλά και η γλύκα στην καρδιά με τη σκέψη πως τούτος ο κόσμος μπορεί και θέλει να ζει μέσα από την παράδοση.

Αυτό το δημοσίευμα που είχα κάνει στο Δημοκράτη λίγα χρόνια πίσω, διαλέγω αγαπημένοι φίλοι και  εκλεκτοί μου επισκέπτες για να αναρτήσω σήμερα, μέρα των φωτιών του Αη-Γιάννη. Σήμερα που καίνε τα πρωτομαγιάτικα  στεφάνια .Και του χρόνου!!

Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου