Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής -"Γιάννης Α. Παπαϊωάννου"

Στις 21 Ιουνίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής που καθιερώθηκε το 1982 με πρωτοβουλία του, τότε, Γάλλου υπουργού πολιτισμού Ζακ Λανγκ (Jack Lang), του Γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού και την αιγίδα του Δήμου του Παρισιού. Η Γιορτή της Μουσικής σπάει τα γαλλικά σύνορα και εξαπλώνεται από το 1985 όπου με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη γίνεται η Αθήνα η πρώτη πόλη  στην οποία η Γιορτή πραγματοποιείται εκτός Γαλλίας.                

Με αφορμή λοιπόν την Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής , θα ήθελα να κάνω μία αναφορά στο συνθέτη Γιάννη Α. Παπαϊωάννου.

 Ο Γιάννης Α. Παπαϊωάννου γεννιέται στην Καβάλα το 1910 και πεθαίνει στην Αθήνα το 1989 κληροδοτώντας το μουσικό κόσμο με έργα υψηλής ποιότητας που τον καθιερώνουν ως έναν από τους σημαντικότερους συνθέτες του 20ου αιώνα.  Εκτελέσεις των έργων του έχουμε σε χώρες όπως την Αγγλία, Γερμανία, Σουηδία, Ουγγαρία, Ιταλία αλλά και τις ΗΠΑ. Ο συνθέτης μεγαλουργεί και αφήνει πίσω του τεράστιο έργο σε ποιότητα και ποσότητα. Γράφει μεταξύ άλλων,  Συμφωνίες, Σονάτες, Κουαρτέτα, Κονσέρτα,Τραγούδια για χορωδία με συνοδεία οργάνων, Τραγούδια για φωνή-πιάνο, εναρμονίζει δημοτικά τραγούδια και βυζαντινά μέλη.Το 1955συνθέτει το "Ύμνος του Αριστοτέλειου Παν/μιου Θεσσαλονίκης"έργο χορωδιακό με πιάνο και το 1957 τη μουσική για την ταινία «Η Ακρόπολη των Αθηνών».

Τιμάται και βραβεύεται σε Ελλάδα και Εξωτερικό με το βραβείο «GOTTFRIED-VON HERDER» από το Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών αλλά και από την Ακαδημία Αθηνών με το Αριστείο καλών Τεχνών. Υπάρχει ως ιδρυτικό μέλος και για σειρά ετών Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Σύγχρονης Μουσικής καθώς και μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. 

Έπειτα από παραχώρηση της συζύγου του από το 1990 το αρχείο του βρίσκεται στο Μουσείο Μπενάκη.

Ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ο Αργύρης Κουνάδης, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Θάνος Μικρούτσικος είναι ένα πολύ μικρό δείγμα από τους μαθητές του.

Ο Γιάννης Παπαϊωάννου έλκει την καταγωγή από την Αγιάσο της Λέσβου από την πλευρά της μητέρας του- αφού  είναι εγγονός του Αμανίτη Κομνηνού. Στο "Δημοκράτη"της 22 ας Ιουνίου 1960 σε άρθρο του ο Γ. Κρητικός αναφέρεται στη συμβολή για τη διαφύλαξη της βυζαντινής μουσικής του Αγιασώτη Κομνηνού Αμανίτη. Διαβάζουμε πως ο παππούς του συνθέτη δέχτηκε πρόσκληση από τον Οικουμανικό Πατριάρχη προκειμένου να τον συγχαρεί για τη σημαντική του προσφορά στα βυζαντινά μουσικά. Αυτό όμως το ταξίδι από την Αγιάσο στην Κωνσταντινούπολη έκρυβε και πίκρα για τον Αμανίτη αφού  στο διάστημα της απουσίας του, καταστράφηκε όλο το μουσικό του αρχείο από πυρκαγιά στο σπίτι  του στην Αγιάσο. Όταν επέστρεψε και είδε το μέγεθος της καταστροφής έπεσε σε μελαγχολία μέχρι το θάνατό του πια.

Παρτιτούρα "Ο Ύμνος του Αναγνωστηρίου Αγιάσου"σε μουσική Γιάννη Παπαϊωάννου. (Tempo di Marcia)

Ο Γιάννης Παπαϊωάννου φαίνεται ότι κουβαλούσε μέσα του το φιλόμουσο γονίδιο της αγιασώτικης καταγωγής του. Την αγάπη του για τη Λέσβο την καταθέτει και μέσα από το έργο του. Μελοποιεί το έργο του Μυριβήλη "Ο Βασίλης ο Αρβανίτης" γράφοντας ένα συμφωνικό θρύλο σε 11 εικόνες, έργο ορχηστρικό που ακούγεται σε α΄εκτέλεση στην Αθήνα το Μάιο του 1945. Άλλο έργο του το ονομάζει Μυτιλήνη.

Φέτος από 1-15 Ιουλίου διοργανώνεται το 11ο  ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ «ΓΙΑΝΝΗΣ Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ» ΚΑΒΑΛΑΣ 2010 με ξεχωριστές εορταστικές εκδηλώσεις λόγω της συμπλήρωσης 100 χρόνων από τη γέννηση του συνθέτη.

Το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης  θα πραγματοποιήσει από 1η -5η Ιουλίου  Συνέδριο στη μνήμη του Γιάννη Α. Παπαϊωάννου¨. Χαρακτηριστικά αναφέρει η ανακοίνωση του συνεδρίου:"Tο συνέδριο αφιερώνεται στη μνήμη του Γιάννη Α. Παπαϊωάννου (1910-1989), εορτάζοντας τα εκατό χρόνια από τη γέννηση της πιο αντιπροσωπευτικής προσωπικότητας για την διάδοση των πρωτοποριακών ιδεών στη μεταπολεμική Ελλάδα μέσω τόσο της μουσικής και της εκπαιδευτικής του δραστηριότητας όσο και της συνεισφοράς του στη θεσμική διάδοση των ιδεών αυτών."                                           Η επίσημη γλώσσα του Συνεδρίου είναι τα αγγλικά.      

Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου